منابع کارشناسی ارشد سراسری بهداشت حرفه ای
توضیحات :
راهنمای جامع منابع آزمون کارشناسی ارشد سراسری بهداشت حرفه‌ای — ویژه آزمون ۱۴۰۴
۱. مقدمه و نقشه مسیر مطالعه
آزمون کارشناسی ارشد بهداشت حرفه‌ای ۱۴۰۴ شامل مجموعه‌ای از دروس تخصصی، مبانی ایمنی، ارگونومی، عوامل زیان‌آور محیط کار، بیماری‌های شغلی، مدیریت ریسک و روش‌های سنجش و کنترل است. هدف از این راهنما، ارائه یک مسیر مشخص برای مطالعه عمیق و هدفمند منابع معتبر، اجرای برنامه‌ای منظم و نهایتاً رسیدن به یک نتیجه مطلوب در کنکور است. در این نقشه راه، ابتدا ساختار پاسخ‌دهی و منابع اصلی معرفی می‌شود، سپس یک برنامه ۹۰ روزه فشرده ارائه خواهد شد تا داوطلب بتواند با تمرکز بالا مسیر رتبه‌سازی را طی کند.
۲. ساختار پیشنهادی پاسخ و نکات اجرایی
• مفاهیم بنیادی ایمنی، بهداشت صنعتی و روش‌های کنترل را به‌صورت کاملاً مفهومی بخوانید تا بتوانید در سؤالات تحلیلی پاسخ دقیق بدهید.
• در درس ارگونومی، تسلط بر مدل‌ها، استانداردها، ابزارهای ارزیابی و محدودیت‌های کار اهمیت ویژه دارد.
• در بخش عوامل فیزیکی و شیمیایی محیط کار، فرمول‌ها، محاسبات، حدود مواجهه شغلی و قوانین ملی و بین‌المللی را مرور کنید.
• تست‌زنی پیوسته و یادداشت‌برداری فصل‌به‌فصل از نکات پرتکرار، کلید تثبیت مطالب است.
• از منابع تمرینی اختصاصی و دفترچه‌های سنجش حتماً در سه مرحله استفاده کنید: قبل از شروع، در میانه مسیر و در دوران جمع‌بندی.
۳. فهرست دروس و منابع پیشنهادی برای هر درس
۱. بهداشت حرفه‌ای و ایمنی صنعتی
منبع مرجع پایه:
• «بهداشت حرفه‌ای» — دکتر جلالی، دکتر رفیعی
• «ایمنی صنعتی» — دکتر محمدی و دکتر بختیاری
منبع تکمیلی:
• «ایمنی و مهندسی کنترل خطر» — دیوید دی‌لئون (ترجمه)
• جزوات بهداشت حرفه‌ای دانشگاه‌های علوم پزشکی
منبع تمرینی:
• بانک تست بهداشت حرفه‌ای — مدرسان شریف
• مجموعه تست‌های تالیفی و طبقه‌بندی‌شده انتشارات خلیلی
نکته کاربردی:
مباحث مرتبط با کنترل خطر، ارزیابی ریسک، پیامدهای شغلی، و مدل‌های ایمنی سازمانی معمولاً سهم بالایی در تست‌ها دارند.
۲. ارگونومی
منبع مرجع پایه:
• «ارگونومی» — دکتر رادفر
• «ارگونومی و طراحی کار» — گراندجین
منبع تکمیلی:
• «ارگونومی صنعتی» — کتاب‌های مکمل دانشگاهی
• جزوات کارشناسی ارشد ارگونومی
منبع تمرینی:
• تست‌های ارگونومی — مدرسان شریف
• تست‌های طبقه‌بندی‌شده ارگونومی گروه‌های دانشگاهی
نکته کاربردی:
اندازه‌گیری‌ها، روش‌های ارزیابی پوسچر (REBA، RULA)، طراحی محیط کار و استانداردها از پرتکرارترین مباحث هستند.
۳. عوامل فیزیکی محیط کار
منبع مرجع پایه:
• «عوامل فیزیکی محیط کار» — دکتر محمدی و همکاران
• «فیزیک بهداشت حرفه‌ای» — جزوات معتبر
منبع تکمیلی:
• کتاب‌های تخصصی نویز، ارتعاش، روشنایی، حرارت، پرتوها
• استانداردهای ACGIH، NIOSH
منبع تمرینی:
• تست‌های عوامل فیزیکی – مدرسان شریف
• بانک تست ترکیبی انتشارات داتش
نکته کاربردی:
تسلط بر فرمول‌ها و محاسبات، حدود مجاز تماس شغلی (TLV)، و روش‌های کنترل فیزیکی ضروری است.
۴. عوامل شیمیایی و سم‌شناسی صنعتی
منبع مرجع پایه:
• «سم‌شناسی صنعتی» — دکتر میرخانی
• «عوامل شیمیایی محیط کار» — جزوات معتبر
منبع تکمیلی:
• استانداردهای ACGIH مربوط به مواد شیمیایی
• کتاب‌های مکمل شیمی صنعتی و مواجهه شغلی
منبع تمرینی:
• تست‌های سم‌شناسی — مدرسان شریف
• تست‌های تجمعی مواد شیمیایی
نکته کاربردی:
شناخت مکانیزم اثر سموم، طبقه‌بندی، علائم، کنترل‌های مهندسی و محاسبات حد مواجهه اهمیت کلیدی دارد.
۵. مدیریت و قوانین بهداشت حرفه‌ای
منبع مرجع پایه:
• «قوانین و مقررات بهداشت حرفه‌ای» — مجموعه قوانین وزارت کار و بهداشت
منبع تکمیلی:
• استاندارد OHSAS / ISO45001
• منابع مدیریت ریسک
منبع تمرینی:
• تست‌های قوانین و مدیریت — منابع کمک آموزشی
نکته کاربردی:
سوال‌های مرتبط با استانداردهای مدیریتی و قوانین در سال‌های اخیر سهم قابل توجهی داشته‌اند.
۴. منابع تمرینی و کار با دفترچه‌های سازمان سنجش
برای موفقیت در ارشد بهداشت حرفه‌ای، کار با دفترچه‌های سال‌های اخیر ضروری است. توصیه می‌شود:
۱. دفترچه‌های ۹۵ تا ۱۴۰۳ را حداقل دو بار حل کنید.
۲. در مرحله اول، فقط پاسخ دهید؛ در مرحله دوم تحلیل کنید.
۳. حتماً دامنه خطاهای خود را در یک دفترچه مخصوص ثبت کنید.
۴. تست‌های پرتکرار بهداشت حرفه‌ای، ارگونومی و عوامل محیطی معمولاً قالب مشابهی دارند و مرور چرخه‌ای آن‌ها بسیار مؤثر است.
۵. برنامه مطالعاتی فشرده ۹۰ روزه (با جزئیات روزها و الگوی هفتگی)
الگوی هفتگی
-
۴ روز در هفته: مطالعه عمیق + خلاصه‌نویسی
-
۲ روز در هفته: حل تست زمان‌دار + تحلیل
-
۱ روز در هفته: مرور، تثبیت نکات، جمع‌بندی هفتگی
برنامه ۹۰ روزه
۳۰ روز اول – فاز مفاهیم پایه
• روزانه ۳–۴ ساعت: مطالعه بهداشت حرفه‌ای، ارگونومی
• روزانه ۲ ساعت: عوامل فیزیکی و شیمیایی
• ۲ جلسه در هفته: تست مفهومی
۳۰ روز دوم – فاز یادگیری عمیق و تست‌های موضوعی
• تمرکز بر محاسبات عوامل محیطی و سم‌شناسی
• حل تست‌های طبقه‌بندی‌شده هر درس
• مرور خلاصه‌ها و ترسیم نقشه ذهنی موضوعات مهم
۳۰ روز سوم – فاز جمع‌بندی، شبیه‌سازی و آزمون
• اجرای آزمون‌های جامع هفتگی
• حل کامل دفترچه‌های ۵ سال اخیر
• مرور نکات طلایی و مباحث پرتکرار
• تثبیت فرمول‌ها و استانداردهای مدیریتی و حدود مجاز مواجهه
۶. تکنیک‌های عملی و نکات رتبه‌ساز
• فرمول‌ها و حدود مجاز مواجهه (TLV) را در یک برگه جداگانه برای مرور سریع ثبت کنید.
• تست‌های محاسباتی عوامل فیزیکی و شیمیایی را مرتب تمرین کنید.
• مباحث مدیریتی و استانداردها را خلاصه‌نویسی کنید؛ سوالات این بخش ساده اما نمره‌ساز هستند.
• برای ارگونومی از روش یادگیری تصویری و نموداری استفاده کنید.
• در دوران جمع‌بندی، روزی ۱۰۰ تست ترکیبی حل کنید.
۷. جمع‌بندی و چک‌لیست نهایی
✓ مرور منابع اصلی و تکمیلی
✓ خلاصه‌نویسی فصل‌به‌فصل
✓ حل تست‌های طبقه‌بندی‌شده همه دروس
✓ حل دفترچه‌های ۹۵ تا ۱۴۰۳
✓ اجرای ۳ آزمون جامع شبیه‌سازی‌شده
✓ مرور TLV، استانداردها، فرمول‌ها و مدل‌های ارزیابی
✓ تثبیت نکات پرتکرار بهداشت حرفه‌ای، ارگونومی، سم‌شناسی و عوامل محیطی
تاریخ : 1404-08-24