منابع کارشناسی ارشد سراسری مدیریت دفاعی (1)
توضیحات :
راهنمای جامع منابع آزمون کارشناسی ارشد سراسری مدیریت دفاعی (۱) — ویژه آزمون ۱۴۰۴
۱. مقدمه و نقشه مسیر مطالعه
رشته مدیریت دفاعی (۱) یکی از رشته‌های راهبردی و مدیریتی حوزه علوم دفاعی و نظامی است که هدف آن تربیت مدیران و کارشناسانی است که بتوانند در حوزه‌های سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، کنترل، پشتیبانی و فرماندهی نیروهای دفاعی نقش مؤثری ایفا کنند.
مطالعه در این رشته نیازمند تسلط بر مبانی دفاع ملی، اصول مدیریت کلان، فرماندهی و کنترل، سیاست‌گذاری دفاعی، و راهبردهای امنیتی در سطح ملی است.
نقشه مسیر مطالعه برای آمادگی در آزمون:
۱. تسلط بر مفاهیم و اصول بنیادین دفاع ملی و مدیریت راهبردی.
۲. آشنایی با ساختار و نظام فرماندهی دفاعی جمهوری اسلامی ایران.
۳. تمرکز بر دروس تحلیلی شامل مدیریت بحران، منابع انسانی دفاعی و سیاست دفاعی.
۴. تمرین با سؤالات تحلیلی و مقایسه‌ای سال‌های گذشته.
۵. استفاده از منابع رسمی دانشگاه دفاع ملی و آثار پژوهشکده‌های دفاعی.
۲. ساختار پیشنهادی پاسخ و نکات اجرایی
-
سؤالات این رشته معمولاً از نوع تحلیلی – مفهومی و سناریومحور هستند.
-
در پاسخ تشریحی، از ساختار «تعریف مفهوم – کاربرد در دفاع – نمونه موردی» استفاده کنید.
-
برای تست‌ها، بر مفاهیم کلیدی مانند «بازدارندگی، فرماندهی و کنترل، منابع دفاعی، امنیت پایدار» تمرکز کنید.
-
زمان‌بندی پاسخ‌ها را تمرین کنید: ابتدا دروس تحلیلی (مدیریت دفاعی و سیاست دفاعی) سپس مبانی و منابع انسانی.
-
مرور خلاصه‌های یک‌صفحه‌ای در هفته آخر از الزامات است.
۳. فهرست دروس و منابع پیشنهادی برای هر درس
مبانی دفاع ملی
-
منبع مرجع پایه: مبانی دفاع ملی جمهوری اسلامی ایران – دانشگاه عالی دفاع ملی
-
منبع تکمیلی: دفاع همه‌جانبه و بازدارندگی در ایران – مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی
-
منبع تمرینی: مجموعه سؤالات آزمون‌های ادوار گذشته رشته مدیریت دفاعی
-
نکته کاربردی: تمرکز بر رابطه دفاع ملی با امنیت ملی و توسعه پایدار.
مدیریت استراتژیک دفاعی
-
منبع مرجع پایه: مدیریت استراتژیک – فرد آر. دیوید (ترجمه اعرابی و پارسائیان)
-
منبع تکمیلی: مدیریت استراتژیک در سازمان‌های نظامی – دکتر احمد نادری
-
منبع تمرینی: تحلیل مطالعات موردی دفاعی و تمرین شناسایی نقاط قوت و ضعف سازمان دفاعی
-
نکته کاربردی: تسلط بر مراحل تدوین، اجرا و ارزیابی استراتژی در سازمان‌های نظامی.
سیاست دفاعی و امنیت ملی
-
منبع مرجع پایه: اصول سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران – دکتر علیرضا قاسمی
-
منبع تکمیلی: سیاست دفاعی تطبیقی و دکترین‌های دفاعی جهان – تألیف جمعی از اساتید دانشگاه دفاع ملی
-
منبع تمرینی: تحلیل مقالات راهبردی و گزارش‌های امنیت ملی
-
نکته کاربردی: توانایی تحلیل تعامل میان سیاست دفاعی و راهبرد امنیت ملی کشور.
مدیریت منابع انسانی دفاعی
-
منبع مرجع پایه: مدیریت منابع انسانی در سازمان‌های نظامی – دکتر محمدحسن فتاحی
-
منبع تکمیلی: مدیریت منابع انسانی پیشرفته – گری دسلر (ترجمه دکتر صائبی)
-
منبع تمرینی: تمرین در زمینه ارزیابی عملکرد، آموزش، انگیزش و ساختار نیروی انسانی دفاعی
-
نکته کاربردی: درک نقش منابع انسانی در افزایش بهره‌وری و تاب‌آوری دفاعی.
فرماندهی و کنترل (C2)
-
منبع مرجع پایه: اصول فرماندهی و کنترل در دفاع ملی – دکتر علی کاظمی
-
منبع تکمیلی: رهبری نظامی و تصمیم‌گیری عملیاتی – John Adair (ترجمه فارسی)
-
منبع تمرینی: تحلیل نمونه‌های واقعی از ساختار فرماندهی در عملیات دفاعی
-
نکته کاربردی: تسلط بر سطوح تصمیم‌گیری (استراتژیک، عملیاتی، تاکتیکی).
مدیریت بحران و پدافند غیرعامل
-
منبع مرجع پایه: مدیریت بحران و پدافند غیرعامل – دکتر رضا صادقی
-
منبع تکمیلی: پدافند غیرعامل در ساختار ملی – انتشارات سازمان پدافند غیرعامل
-
منبع تمرینی: طراحی سناریوهای دفاعی و واکنش به شرایط بحرانی
-
نکته کاربردی: درک نقش آمادگی و پیشگیری در کاهش آسیب‌پذیری دفاعی.
۴. منابع تمرینی و کار با دفترچه‌های سازمان سنجش
-
مرور و تحلیل دفترچه‌های آزمون کارشناسی ارشد مدیریت دفاعی (۱) از سال ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۲.
-
تحلیل تیپ سؤالات پرتکرار در مباحث «مدیریت استراتژیک» و «سیاست دفاعی».
-
هر دو هفته یک آزمون شبیه‌سازی شده برگزار کنید.
-
پس از هر آزمون، خطاهای مفهومی را در «دفتر دلایل خطا» ثبت کنید.
۵. برنامه مطالعاتی فشرده ۹۰ روزه (با جزئیات روزها و الگوی هفتگی)
ماه اول (روز ۱ تا ۳۰):
-
روزهای زوج: مبانی دفاع ملی + سیاست دفاعی
-
روزهای فرد: مدیریت استراتژیک + منابع انسانی دفاعی
-
آخر هفته: مرور خلاصه‌ها + تمرین تست از مباحث مطالعه‌شده
ماه دوم (روز ۳۱ تا ۶۰):
-
روزهای ۱ تا ۲۰: فرماندهی و کنترل + مدیریت بحران
-
روزهای ۲۱ تا ۳۰: آزمون‌های نیمه‌جامع از مباحث ماه اول
ماه سوم (روز ۶۱ تا ۹۰):
-
روزهای ۶۱ تا ۷۵: آزمون‌های جامع شبیه‌سازی‌شده
-
روزهای ۷۶ تا ۸۵: مرور یادداشت‌های تحلیلی
-
روزهای ۸۶ تا ۹۰: جمع‌بندی نهایی و مرور خلاصه‌ها
الگوی هفتگی:
-
۵ روز مطالعه تخصصی (۴ تا ۵ ساعت در روز)
-
۱ روز آزمون و تحلیل
-
۱ روز مرور و استراحت فعال
۶. تکنیک‌های عملی و نکات رتبه‌ساز
-
برای هر درس یک خلاصه‌نامه یک‌صفحه‌ای تهیه کنید.
-
مفاهیم مدیریتی را با نمونه‌های واقعی از عملیات دفاعی ترکیب کنید.
-
در پاسخ‌های تحلیلی، به ساختار دفاع ملی و تصمیم‌سازی مدیریتی اشاره کنید.
-
مطالعه موازی منابع سیاست دفاعی و مدیریت استراتژیک باعث افزایش عمق تحلیلی پاسخ‌ها می‌شود.
-
برای تسلط بر مباحث مدیریتی، جداول تطبیقی و نقشه‌های ذهنی طراحی کنید.
۷. جمع‌بندی و چک‌لیست نهایی
✅ مرور حداقل سه‌مرحله‌ای خلاصه‌ها
✅ تسلط کامل بر سیاست دفاعی و مبانی مدیریت راهبردی
✅ تمرین پاسخ‌دهی تحلیلی با ساختار منطقی
✅ تحلیل دفترچه‌های سنجش و آزمون‌های آزمایشی
✅ تسلط بر مفاهیم دفاع ملی، منابع انسانی و فرماندهی
✅ آمادگی ذهنی برای پاسخ به سؤالات ترکیبی
✅ مرور نهایی و تثبیت نکات پرتکرار
تاریخ : 1404-08-13