منابع دکتری سراسری نیمه متمرکز فناوری تولیدمثل در دامپزشکی

راهنمای جامع منابع آزمون دکتری سراسری فناوری تولیدمثل در دامپزشکی (۱۴۰۴)

۱. مقدمه و نقشه مسیر مطالعه

• تمرکز اصلی آزمون: تسلط کامل بر اندوکرینولوژی تولیدمثل (هورمون‌ها، گیرنده‌ها، و مسیرهای سیگنالینگ) و بیوتکنولوژی‌های پیشرفته (مانند انتقال جنین، لقاح خارج رحمی IVF، و مهندسی ژنتیک مرتبط).
• مسیر مطالعه: مطالعه عمیق فیزیولوژی گونه‌های مختلف (گاو، گوسفند، خوک، اسب) و سپس پیوند دادن آن با کاربردهای عملی تکنولوژی‌های کمک‌باروری (Assisted Reproductive Technologies - ARTs).

۲. ساختار ۳ لایه منابع

• لایه اول (فیزولوژی پایه): مرور عمیق فیزیولوژی تولیدمثل (تخمک‌زایی، اسپرم‌زایی، استروس سایکل، آبستنی اولیه) به همراه اندوکرینولوژی بنیادی (محور $ext{Hypothalamo-Pituitary-Gonadal Axis}$).
• لایه دوم (تخصصی تولیدمثل): تمرکز بر مدیریت بالینی ناهنجاری‌های تولیدمثل و اصول تلقیح مصنوعی ($ext{AI}$) شامل آماده‌سازی و ذخیره‌سازی اسپرم.
• لایه سوم (بیوتکنولوژی و مهندسی): تسلط بر تکنیک‌های پیشرفته مانند انتقال جنین ($ext{ET}$)، کشت سلول‌های جنسی، شبیه‌سازی (Cloning) و ژنومیک تولیدمثلی.
• نکته اجرایی: ایجاد جدول مقایسه‌ای گونه‌های کلیدی (گاو، اسب، خوک) در خصوص طول دوره آبستنی، زمان مناسب $ext{AI}$، و مدت زمان $ext{Corpus Luteum}$ حیاتی.

۳. فهرست دروس با نکات کلیدی

• الف) اندوکرینولوژی پیشرفته و سیگنالینگ:
• منابع کلیدی: بخش‌های مرتبط در کتب $ext{Veterinary Endocrinology}$ و $ext{Reproductive Physiology}$.
• نکات کلیدی: مکانیسم عمل گیرنده‌های هورمونی ($ext{Nuclear Receptors}$)، نقش پروستاگلاندین‌ها و سایتوکین‌ها در پاسخ‌های تولیدمثلی، و تنظیمات فیدبک منفی و مثبت.
• ب) اسپرمولوژی و جنین‌شناسی:
• نکات کلیدی: مراحل دقیق و نقاط کنترل ($ext{Checkpoints}$) میتوز و میوز در اسپرم‌سازی و اووژنز. مکانیسم‌های کاپاسیتاسیون و واکنش آکروزومی در گونه‌های مختلف.
• ج) تکنیک‌های کمک باروری ($ext{ARTs}$):
• نکات کلیدی: پروتکل‌های تحریک تخمک‌گذاری چندگانه ($ext{Superovulation}$)، اصول برداشت و شستشوی جنین ($ext{Flushing}$)، و چالش‌های نگهداری جنین در دمای نیتروژن مایع.
• د) مدیریت ناهنجاری‌های تولیدمثل:
• نکات کلیدی: اتیولوژی و درمان اختلالات رحم (آندومتریت‌ها)، کیست‌های تخمدانی، و مسائل مرتبط با نارسایی جسم زرد ($ext{Luteal Insufficiency}$).
• ه) ژنتیک و بیولوژی مولکولی تولیدمثل:
• نکات کلیدی: اصول زیگوت‌زدایی ($ext{Parthenogenesis}$)، کاربرد کریسپر ($ext{CRISPR}$) در بهبود صفات تولیدمثلی و تشخیص بیماری‌های ژنتیکی مرتبط با تولیدمثل.

۴. منابع تمرینی

• حل مسائل مربوط به فراوانی $ext{AI}$ و $ext{Pregnancy Rate}$ در یک گله بر اساس داده‌های ورودی (شبیه‌سازی سوالات کمی).
• بررسی دقیق پروتکل‌های اهلی‌سازی تخمک و کشت جنین در محیط‌های آزمایشگاهی مختلف.

۵. برنامه ۹۰ روزه فازبندی شده

• فاز اول (روز ۱–۳۰): تسلط کامل بر فیزیولوژی و اندوکرینولوژی پایه (هورمون‌ها و سیکل‌ها در گونه‌های مختلف).
• فاز دوم (روز ۳۱–۶۰): مبانی $ext{AI}$، اسپرمولوژی، و جنین‌شناسی کاربردی ($ext{ET}$).
• فاز سوم (روز ۶۱–۹۰): تکنولوژی‌های پیشرفته ($ext{IVF}$, $ext{Cloning}$, ژنتیک)، مرور جامع ناهنجاری‌های بالینی و تست‌های شبیه‌سازی شده.

۶. تکنیک‌های رتبه‌ساز

• نمودار شجره‌ای هورمون‌ها: رسم نقشه‌های سیگنالینگ و فیدبک‌های هورمونی اصلی (مانند تأثیر $ext{GnRH}$ و $ext{PGF2alpha}$).
• جدول مقایسه‌ای تکنیک‌های $ext{ART}$: مقایسه $ext{AI}$، $ext{ET}$، و $ext{IVF}$ از نظر هزینه، کارایی، و کاربرد اصلی در گونه‌های اقتصادی.

۷. چک‌لیست نهایی آمادگی

• توانایی توضیح تفاوت‌های کلیدی در مدیریت فاز لوتئال در اسب و گاو.
• درک کامل مراحل لازم برای تولید یک جنین منجمد-ذوب شده زنده ($ext{Cryopreservation}$).
• شناخت عمیق بیولوژی و روش‌های کنترل تخمک‌های غیرقابل کشت ($ext{Oocytes}$ with low developmental competence).