منابع دکتری سراسری نیمه متمرکز فلسفه (فلسفه تحلیلی - دین - اخلاق - اخلاق تطبیقی - تطبیقی - حقوق - هنر - هنرهای دینی - علوم اجتماعی - اقتصاد اسلامی)

راهنمای جامع منابع آزمون دکتری فلسفه تحلیلی، دین، اخلاق، اخلاق تطبیقی، تطبیقی، حقوق، هنر، هنرهای دینی، علوم اجتماعی و اقتصاد اسلامی — ویژه آزمون ۱۴۰۴

1. مقدمه و معرفی رشته و اهمیت آزمون آن
   آزمون دکتری سراسری مرحله‌ای کلیدی برای ورود به مسیر پژوهش و تدریس دانشگاهی است. رشته‌های حاضر — از فلسفه تحلیلی تا اقتصاد اسلامی و هنرهای دینی — هرکدام ترکیبی از دانش نظری و مهارت‌های روش‌شناختی می‌طلبند. هدف از این راهنما این است که شما را با نقشه راه مطالعه، فهرست منابع هدفمند برای هر درس، تمرین عملی با دفترچه‌ها، برنامه فشرده ۹۰ روزه و تکنیک‌های رتبه‌ساز مجهز کند تا شانس قبولی‌تان به شکل چشمگیر افزایش یابد. توجه داشته باشید که مرجع اصلی اعلام سرفصل‌ها و دروس آزمون دفترچه‌های سازمان سنجش است و همواره اولین مرجع برای تأیید منابع پیشنهادی باید خوانده شود.

2. نقشه مسیر مطالعه و ساختار پیشنهادی پاسخ به سوالات آزمون
   الف) هدف‌گذاری سطحی و عمقی: ابتدا فهرست دروس را از دفترچه سازمان سنجش استخراج کنید؛ سپس برای هر درس دو هدف تعریف کنید — «تسلط حداقلی» (مسائل و تعاریف کلیدی) و «تسلط تحلیلی» (توانایی پاسخ‌دهی تحلیلی و ترکیبی).
   ب) توالی مطالعه پیشنهادی: هفته‌های اولیه — مرور ساختاری و مطالعه کتاب‌های مرجع پایه؛ هفته‌های میانی — مطالعه عمیق، یادداشت‌برداری انتقادی و حل تست/سوالات تشریحی؛ هفته‌های نهایی — مرور خلاصه‌ها، تمرین با دفترچه‌های سنوات گذشته و شبیه‌سازی زمان آزمون.
   ج) روش پاسخ‌دهی در جلسه آزمون: خواندن سریع سوالات برای شناسایی سوالات مطمئن و سوالات زمان‌بر؛ پاسخ‌دهی مرحله‌ای: ابتدا پاسخ کوتاه و ساختاریافته سپس افزودن مثال یا مرجع در صورت نیاز؛ مدیریت زمان بر اساس ضریب درس‌ها (دروس تخصصی معمولاً ضریب بالاتری دارند).

3. نکات اجرایی برای مدیریت زمان و شیوه صحیح مطالعه

• برنامه‌ریزی هفتگی و روزانه: تقسیم‌بندی ساعتی با بازه‌های ۴۵ دقیقه مطالعه/۱۵ دقیقه استراحت.

• پیاده‌سازی روش‌های فعال: خلاصه‌نویسی، تهیه کارت‌های حافظه (فلش‌کارت)، و پرسش‌سازی از متن.

• تست‌زنی هوشمند: هفته‌ای حداقل یک شبیه‌سازی آزمون با زمان‌بندی دقیق و بازبینی پاسخ‌ها.

• ترکیب مطالعه نظری و تمرین: برای دروسی مانند حقوق یا علوم اجتماعی که حجم قوانین و مبحث روش‌شناسی بالاست، ترکیب خواندن نظری و حل سوالات گذشته ضروری است.

• مدیریت انرژی و روان: خواب منظم، تغذیه مناسب و ورزش سبک در طول دوره فشرده مطالعاتی.

4. فهرست دروس آزمون و معرفی منابع پیشنهادی برای هر درس به‌طور جداگانه
   (برای هر گروه رشته، ابتدا سرفصل‌های کلی و سپس منابع پایه و تکمیلی پیشنهاد می‌شود — منابع بر اساس شیوه‌های مرجع‌پذیر و سرفصل‌های معمول دفترچه‌های دکتری انتخاب شده‌اند)

الف) فلسفه تحلیلی

• سرفصل‌های کلیدی: منطق، فلسفه زبان، فلسفه ذهن، فلسفه علم، تاریخ فلسفه تحلیلی.

• منابع پایه پیشنهاد شده: تاریخ فلسفه (کاپلستون — جلدهای مربوط به مدرنیته و معاصر)، آثار کلاسیک راسل و ویتگنشتاین (گزیده)، کتاب‌های مرجع در فلسفه زبان و منطق نمادی. منابع معرفی‌شده در مرجع‌های کنکوری و صفحات منابع دکتری مبنای انتخاب بوده‌اند.

ب) دین (الهیات و ادیان)

• سرفصل‌های کلیدی: فلسفه دین، متون دینی و تاریخی، روش‌شناسی مطالعات دینی، مباحث تطبیقی ادیان.

• منابع پایه: متون کلاسیک دینی و ترجمه/تفسیرهای معتبر، کتاب‌های روش‌شناسی مطالعات دین، و متون مرتبط با هر زیرگرایش (مثلاً ادیان تطبیقی یا عرفان). برای فهرست دقیق‌تر منابع مرجع‌های تخصصی و صفحات راهنمای منابع دکتری مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

پ) اخلاق و اخلاق تطبیقی

• سرفصل‌های کلیدی: نظریه‌های اخلاقی (فردگرایی، فایده‌گرایی، کانتیسم، فضیلت‌گرایی)، متون اخلاق اسلامی، اخلاق تطبیقی بین مکاتب غربی و اسلامی، اخلاق کاربردی.

• منابع پایه: متون کلاسیک فلسفه اخلاق، کتاب‌های مرجع اخلاق اسلامی و مجموعه مقالات تطبیقی. انتخاب منابع تمرکز روی ترکیب نظریه و مطالعات تطبیقی دارد تا در جلسه آزمون توان پاسخ‌دهی تحلیلی را فراهم کند.

ت) حقوق (عمومی/خصوصی و سایر گرایش‌ها)

• سرفصل‌های کلیدی: متون فقه ارتباطی با حقوق، حقوق اساسی، حقوق اداری، حقوق مدنی و تجارت، آیین دادرسی، مباحث بین‌المللی متناسب با گرایش.

• منابع پایه: متون فقه معاملات/معاملات و متون حقوقی مرجع، کتاب‌های درسی حقوق عمومی و خصوصی مطرح در دانشگاه‌ها و مجموعه جزوات جمع‌بندی برای کنکور دکتری. صفحات منابع دکتری حقوق و راهنماهای مربوط به گرایش‌ها به عنوان مرجع انتخاب منابع استفاده شده‌اند.

ث) هنر و پژوهش هنر / هنرهای دینی

• سرفصل‌های کلیدی: تاریخ هنر، نظریه‌های هنر، نقد و تحلیل آثار، هنر اسلامی و هنر در دین.

• منابع پایه: تاریخ هنر جهانی و ایرانی (کتاب‌هایی چون هنر در گذر زمان و تاریخ هنر ایران)، کتب مرجع در هنر اسلامی و متون تخصصی پژوهش هنر.

ج) علوم اجتماعی

• سرفصل‌های کلیدی: نظریه‌های جامعه‌شناسی، روش‌های تحقیق کمی و کیفی، جامعه‌شناسی نشانه‌ها، مباحث تخصصی هر گرایش (رفاه، مردم‌شناسی، علوم شناختی و غیره).

• منابع پایه: کتب نظریه جامعه‌شناسی کلاسیک و معاصر، متون روش تحقیق در علوم اجتماعی، و مجموعه مقالات مرجع در گرایش انتخابی.

چ) اقتصاد اسلامی

• سرفصل‌های کلیدی: نظریه‌های اقتصاد اسلامی، فقه معاملات، پول و بانکداری اسلامی، سیاست‌گذاری اقتصادی از منظر شریعت.

• منابع پایه: کتاب‌های مرجع اقتصاد اسلامی، متون فقهی مرتبط با معاملات و بانکداری، و مقالات سیاست‌محور در اقتصاد اسلامی.

5. معرفی منابع تمرینی و کار با دفترچه‌های آزمون سال‌های گذشته سازمان سنجش

• چرایی تمرین با دفترچه‌های گذشته: آشنایی با سبک سوالات، نحوه توزیع سوالات بین موضوعات و توانایی مدیریت زمان بر اساس نوع سوالات سال‌های گذشته.

• روش مؤثر کار با دفترچه‌ها: ابتدا پاسخ تشریحی و با زمان‌بندی آزاد بنویسید، سپس مرور و تصحیح با مرجع؛ مرحله دوم، یکبار شبیه‌سازی با زمان واقعی آزمون و پس از آن تحلیل اشتباهات و ثبت نقاط ضعف در دفتر برنامه‌ریزی.

• منابع مجموعه دفترچه‌ها: دفترچه‌ها و اصلاحیه‌های منتشرشده توسط سازمان سنجش و مجموعه‌های جمع‌آوری‌شده در پایگاه‌های تخصصی منابع دکتری که سرفصل‌های مشابه را بررسی کرده‌اند. همواره نسخه رسمی دفترچه سازمان سنجش را به‌عنوان ملاک نهایی بررسی کنید.

6. یک برنامه مطالعاتی فشرده ۹۰ روزه پیشنهادی برای آمادگی کامل
   ساختار کلی: ۳ فازِ ۳۰ روزه (پایه — عمق — مرور و تمرین)

فاز اول (روز 1–30): پایه و ساختار

• روزهای 1–10: مرور سریع و تعیین چارچوب دروس؛ خواندن خلاصه‌کتاب‌های مرجع برای هر درس.

• روزهای 11–20: شروع به خواندن عمیق منابع پایه و تهیه خلاصه‌های ساختاری؛ روزانه 6–8 ساعت مطالعه مفید.

• روزهای 21–30: جمع‌بندی اولیه و شروع حل سوالات تشریحی نمونه.

فاز دوم (روز 31–60): تسلط تحلیلی و گسترش نمونه‌ها

• روزهای 31–45: مطالعه عمیق‌تر مباحث مشکل؛ تمرین نوشتن پاسخ‌های تشریحی زمان‌دار؛ شرکت در کارگاه‌های آنلاین یا مطالعه جزوات پیشرفته.

• روزهای 46–60: ترکیب مطالعه با تست؛ هر 3 روز یکبار شبیه‌سازی آزمون نیمه‌طولانی (مثلاً 60–80 درصد زمان واقعی).

فاز سوم (روز 61–90): مرور متمرکز و تمرین‌های نهایی

• روزهای 61–75: مرور خلاصه‌ها، مرور نکات کلیدی و حل دفترچه‌های گذشته با زمان‌بندی واقعی.

• روزهای 76–85: شبیه‌سازی کامل آزمون حداقل سه بار؛ بازبینی نقاط ضعف و تمرکز روی رفع آنها.

• روزهای 86–90: مرور نهایی، آماده‌سازی مدارک و چک‌لیست روز آزمون، خواب کافی و حفظ آرامش.

تقویم روزانه نمونه (حداقل): 1. صبح: 2 جلسه 90 دقیقه‌ای مطالعه عمقی؛ 2. ظهر: مرور و خلاصه‌نویسی 60–90 دقیقه؛ 3. عصر: حل سوال یا مرور دفترچه‌های گذشته 90–120 دقیقه؛ 4. شب: بازخوانی نکات کوتاه 30–45 دقیقه.

7. تکنیک‌های عملی، رتبه‌ساز و نکات کلیدی موفقیت

• تکنیک پاراگراف ساختاریافته: در پاسخ‌های تشریحی هر پاراگراف باید یک ایده مرکزی، توضیح و مثال/ارجاع داشته باشد.

• استفاده از ارجاع هوشمند: آوردن نام کتاب یا نظریه و سال نشر (در حد کوتاه) نشان‌دهنده تسلط علمی است.

• اولویت‌دهی به سوالات ضریب‌دار: در صورت محدودیت زمان، ابتدا سوالاتی را پاسخ دهید که ضریب بیشتری دارند.

• ترکیب منابع فارسی و انگلیسی: برای رشته‌هایی مثل فلسفه تحلیلی یا علوم اجتماعی، آگاهی از متون کلاسیک انگلیسی می‌تواند مزیت رقابتی ایجاد کند.

• تمرین نگارش در شرایط فشار زمانی: شبیه‌سازی آزمون تحت فشارِ زمان (سه بار در سه هفته متفاوت) باعث افزایش توان صدور پاسخ‌های منسجم می‌شود.

• شبکه‌سازی علمی: ارتباط با اساتید و پذیرفته‌شدگان سابق و شرکت در جلسات آنلاین مرتبط با گرایش، علاوه بر ارتقاء دانش، اطلاعات کاربردی درباره نحوه مصاحبه و انتخاب موضوع پایان‌نامه فراهم می‌کند.

• توجه به جزئیات دفترچه سازمان سنجش: هرگونه اصلاحیه یا تغییر در سرفصل‌ها باید جزو برنامه‌های بازنگری شما باشد.

8. بخش جمع‌بندی و چک‌لیست نهایی تا روز آزمون
   چک‌لیست 14 روزه قبل از آزمون:

• مرور خلاصه‌ها و کارت‌های حافظه روزانه.

• یک شبیه‌سازی کامل آزمون با شرایط واقعی (زمان و سکوت).

• بازبینی دفترچه‌های سنوات گذشته و یادداشت سوالات پرتکرار.

• تنظیم مدارک مورد نیاز و نسخه چاپی خلاصه‌‌ها.

• استراحت کافی و خواب منظم، کاهش مطالعه فشرده 48 ساعت آخر برای ذخیره انرژی ذهنی.

• چک نهایی تغییرات دفترچه یا اطلاعیه‌های سازمان سنجش (آخرین منبع رسمی).