منابع دکتری سراسری نیمه متمرکز آموزش زبان روسی

راهنمای جامع منابع آزمون دکتری سراسری آموزش زبان روسی (۱۴۰۴)

۱. مقدمه و نقشه مسیر مطالعه:

• تمرکز اصلی آزمون: تسلط بر سه حوزه اصلی: زبان‌شناسی کاربردی و زبان‌شناسی تاریخی اسلاوی (به ویژه صرف و نحو پیچیده روسی)، روش‌شناسی تدریس زبان روسی به عنوان زبان دوم ($ext{RFL/RFL}$)، و ادبیات روسی (با تمرکز بر دوره طلایی و نقادان ادبی).
• مسیر مطالعه: شروع با مباحث بنیادین زبان‌شناسی (صوت‌شناسی، صرف/نحو)، تعمیق در تئوری‌های یادگیری زبان روسی (با توجه به دشواری‌های مورفولوژی و افعال)، بررسی رویکردهای تدریس در محیط بین‌المللی، و مرور انتقادی ادبیات کلاسیک.

۲. ساختار ۳ لایه منابع:

• لایه اول (زبان‌شناسی تاریخی و ساختاری): تمرکز بر تکامل واج‌شناسی زبان روسی، مقایسه مورفولوژی اسلاوی شرقی با زبان‌های هندواروپایی، و درک عمیق نظام شش‌گانه حالت‌ها (Cases) و کاربرد انواع افعال (Aspect).
• لایه دوم (روش‌شناسی تدریس $ext{RFL}$): بررسی تفاوت‌های رویکرد تدریس روسی نسبت به زبان‌های لاتین/ژرمنیک (به دلیل پیچیدگی صرفی)، آشنایی با تکنیک‌های آموزش واژگان و نظام افعال، و اصول طراحی برنامه درسی برای سطح $ext{TORFL}$ (آزمون استاندارد).
• لایه سوم (ادبیات و نقد): تسلط بر ویژگی‌های ادبیات قرن نوزدهم (پوشکین، داستایوفسکی، تولستوی) و ادبیات قرن بیستم (آوانگارد، رئالیسم سوسیالیستی، ادبیات مهاجرت)، و آشنایی با نقد ادبی رایج در روسیه (مانند فرمالیسم روسی).
• نکته اجرایی: تهیه جدول تطبیقی نظام‌های نوشتاری (مانند مقایسه کاربرد حروف صدادار در سیلیبریزاسیون و تلفظ استاندارد روسی).

۳. فهرست دروس با نکات کلیدی:

• الف) صرف و نحو (Морфология и Синтаксис):
• نکات کلیدی: کاربرد استثناهای حالت‌ها، نظام کامل افعال تام (Perfective) و ناقص (Imperfective) در زمان‌های مختلف، و تحلیل ساختار جمله با افعال بدون فاعل.
• ب) روش‌شناسی آموزش:
• نکات کلیدی: تکنیک‌های مؤثر برای آموزش تفاوت‌های ظریف میان واژگان مترادف (Synonyms) و نحوه آموزش تلفظ صحیح حروف صدادار و واج‌های سخت.
• ج) ادبیات (به ویژه قرن ۱۹ و ۲۰):
• نکات کلیدی: درک مفهوم «مسئله اخلاقی» در آثار داستایوفسکی، و تحلیل نقش «آوانگارد» (مانند خلبولیسم) در ادبیات پس از انقلاب.
• د) زبان‌شناسی کاربردی:
• نکات کلیدی: تأثیر زبان مادری (فارسی، انگلیسی و…) بر فرآیند یادگیری روسی و راهکارهای غلبه بر آن (Interlanguage در روسی).

۴. منابع تمرینی:

• تجزیه و تحلیل یک متن ادبی کوتاه (مثلاً از چخوف) از منظر ساختار دستوری پیچیده و ارائه معادل‌های آموزشی برای توضیح آن.
• تمرین طراحی یک آزمون تشریحی برای سنجش فهم دانشجو از Aspect افعال روسی.

۵. برنامه ۹۰ روزه فازبندی شده:

• فاز اول (روز ۱–۳۰): تثبیت بنیادهای زبان‌شناسی ساختاری روسی (واج‌شناسی، صرف و دستور کلاسیک).
• فاز دوم (روز ۳۱–۶۰): مطالعه عمیق روش‌شناسی تدریس زبان روسی ($ext{RFL}$) و تمرکز بر دشواری‌های تدریس بخش‌های دستوری.
• فاز سوم (روز ۶۱–۹۰): مرور جامع ادبیات، نقد ادبی (خصوصاً فرمالیسم روسی)، و حل تست‌های ترکیبی روش‌شناسی و زبان.

۶. تکنیک‌های رتبه‌ساز:

• نمودار درختی صرفی افعال: ترسیم ساختار صرفی افعال در زمان‌های مختلف (گذشته، حال، آینده) و نمایش نحوه تغییر آن‌ها بر اساس Aspect.
• نقشه مفهومی مکاتب ادبی: ایجاد یک نقشه که ارتباط بین جنبش‌های ادبی (از کلاسیسیسم تا سابلیمیشن) و نویسندگان اصلی آن‌ها را نشان دهد.

۷. چک‌لیست نهایی آمادگی:

• توانایی توضیح تئوریک تفاوت‌ها بین دو نوع اصلی از افعال روسی (Perfective و Imperfective) با ذکر مثال‌های آموزشی.
• تسلط بر سیر تاریخی و مضمونی ادبیات روسی از پوشکین تا آخماتووا.