منابع دکتری سراسری نیمه متمرکز آموزش زبان انگلیسی

راهنمای جامع منابع آزمون دکتری سراسری آموزش زبان انگلیسی (TEFL/Applied Linguistics) (۱۴۰۴)

۱. مقدمه و نقشه مسیر مطالعه:

• تمرکز اصلی آزمون: تسلط بر سه حوزه اصلی: زبان‌شناسی کاربردی (کسب زبان دوم - $ext{SLA}$، تحلیل خطا)، روش‌شناسی آموزش زبان (متدولوژی‌ها، طراحی برنامه درسی) و سنجش و ارزیابی زبان.
• مسیر مطالعه: شروع با تسلط بر مبانی $ext{SLA}$ و تئوری‌های مرتبط با حافظه و انگیزش، سپس تعمیق در رویکردهای نوین تدریس (مانند $ext{CLIL}$ و $ext{TBLT}$)، و در نهایت یادگیری تکنیک‌های طراحی و اجرای ارزشیابی معتبر و پایایی (Reliable & Valid) در آموزش زبان.

۲. ساختار ۳ لایه منابع:

• لایه اول (فراگیری زبان دوم - $ext{SLA}$): تمرکز بر تئوری‌های تأثیرگذار (مانند تئوری تعامل، نظرات کرشن و لمبرت)، مراحل کسب زبان (Developmental Stages) و عوامل تأثیرگذار فردی (مانند انگیزش و اضطراب).
• لایه دوم (روش‌شناسی و طراحی آموزشی): مطالعه منابع مرتبط با رویکردهای تدریس (از $ext{Grammar-Translation}$ تا رویکردهای ارتباطی و مبتنی بر محتوا)، و نحوه تدریس مهارت‌های چهارگانه با توجه به تفاوت‌های فرهنگی.
• لایه سوم (سنجش و ارزیابی): تسلط بر مفاهیم فنی سنجش (پایایی، روایی، تفکیک‌پذیری) و آشنایی با طراحی آزمون‌های تشخیصی، جای‌گذاری و پیشرفت.
• نکته اجرایی: تهیه نمودار مقایسه‌ای تفاوت‌های بنیادین میان تئوری‌های کسب زبان (مانند تفاوت بین $ext{Krashen's Monitor Model}$ و $ext{Long's Interaction Hypothesis}$).

۳. فهرست دروس با نکات کلیدی:

• الف) کسب زبان دوم ($ext{SLA}$):
• نکات کلیدی: درک دقیق مفهوم «Interlanguage» و نقش «Input» و «Output» در پیشرفت زبان‌آموز.
• ب) روش‌شناسی آموزش زبان:
• نکات کلیدی: کاربرد عملی رویکرد آموزش مبتنی بر وظیفه ($ext{TBLT}$) در کلاس‌های سطح متوسط، و نحوه ادغام آموزش واژگان به صورت سیستمی (Notional-Functional Syllabus).
• ج) سنجش و ارزیابی:
• نکات کلیدی: توانایی طراحی یک آزمون شفاهی (Speaking Test) با روایی صوری (Face Validity) بالا و همچنین نحوه نمره‌دهی عینی (Rubrics) برای آن.
• د) تحلیل خطا و گفتمان (Error Analysis & Discourse):
• نکات کلیدی: تمایز بین «Error» و «Mistake» و نحوه استفاده از بازخورد (Feedback) برای اصلاح این خطاها (Focus on Form vs. Focus on Forms).

۴. منابع تمرینی:

• طراحی یک برنامه درسی (Syllabus) برای یک دوره ۱۰ هفته‌ای آموزش انگلیسی تجاری (ESP) بر اساس رویکرد محتوامحور ($ext{CLIL}$).
• تحلیل یک فایل صوتی از زبان‌آموزان و دسته‌بندی خطاها بر اساس دسته‌بندی‌های رایج در $ext{SLA}$.

۵. برنامه ۹۰ روزه فازبندی شده:

• فاز اول (روز ۱–۳۰): تثبیت بنیادهای زبان‌شناسی کاربردی (تمرکز کامل بر نظریه‌های $ext{SLA}$ و عوامل تأثیرگذار).
• فاز دوم (روز ۳۱–۶۰): مطالعه عمیق متدولوژی‌ها، طراحی برنامه درسی، و تکنیک‌های تدریس مهارت‌ها.
• فاز سوم (روز ۶۱–۹۰): تسلط بر اصول سنجش و ارزیابی، تحلیل مقالات پژوهشی مرتبط با $ext{TEFL}$ و حل سؤالات ترکیبی.

۶. تکنیک‌های رتبه‌ساز:

• ماتریس مقایسه روش‌ها: ترسیم جدولی برای مقایسه سه رویکرد اصلی تدریس (مانند $ext{Audio-Lingual}$, $ext{Communicative}$, $ext{Task-Based}$) بر اساس فلسفه زیربنایی و تمرینات غالب.
• فلوچارت طراحی ارزشیابی: نمایش مراحل دقیق طراحی یک آزمون جامع (Proficiency Test) از مرحله نیازسنجی تا نمره‌دهی نهایی.

۷. چک‌لیست نهایی آمادگی:

• توانایی دفاع از یک رویکرد خاص برای آموزش گرامر (مثلاً رویکرد استقرایی در مقابل استنتاجی) با تکیه بر شواهد $ext{SLA}$.
• تسلط بر حداقل ۵ اصطلاح تخصصی در حوزه سنجش (مانند $ext{Standard Error of Measurement}$ و $ext{Item Response Theory}$).