گفتمان غیرمستقیم آزاد در رمان لب بر تیغ نوشتۀ حسین سناپور

چکیده
   این جستار شگرد روایی « گفتمان غیرمستقیم آزاد» را در رمان لب بر تیغ حسین سناپور بررسی می‌کند. پس از بحثی درباره ساختار روایت در این رمان، شیوه‌های چهارگانه بازنمود گفتمان شخصیت‌ها در روایت‌های داستانی با ذکر نمونه‌هایی معرفی می‌شوند. از آن میان، گفتمان غیرمستقیم آزاد اهمیتی ویژه دارد، زیرا یگانه سبک روایی است که موجب ابهام و تکثر معنای متن می‌شود. در بخش پایانی مقاله، با تحلیل دو قطعه از رمان لب بر تیغ نقش شگرد گفتمان غیرمستقیم آزاد در روایت این داستان توضیح داده می‌شود. بحث اصلی این مقاله آن است که کاربرد گفتمان غیرمستقیم آزاد موجب می‌شود که گفتمان راوی و گفتمان شخصیت کانونی‌ساز به طور هم‌زمان در متن حضور داشته باشند، به‌گونه‌ای که نتوان یکی را بر دیگری غالب دانست. در نتیجه، گفتمان روایت میان عینیت و ذهنیت نوسان پیدا می‌کند و چندصدایی می‌شود، زیرا صدای راوی و صدای شخصیت‌ها مدام در حال گفت‌وگو با یکدیگرند.