پارامترهای جدول زندگی کفشدوزک Hippodamia variegata با تغذیه از شته‌هایAphis gossypii و Acyrthosiphon pisum

چکیده
    کفشدوزک‌ها از جایگاه ویژه ای در کنترل بیولوژیک شته‌ها برخوردارند. این موجودات به انواع شته‌ها حمله و نقش مهمی در کاهش جمعیت آنها در محیطهای مختلف دارند. یکی از مهمترین گونه‌های این خانواده کفشدوزک Hippodamia variegata است که در محصولات مختلفی مانند مزارع یونجه و سایر گیاهان علوفه‌ای از جمعیت بالایی برخوردار است. پارامترهای زیستی این شکارگر در شرایط آزمایشگاهی دمای 1± 25 درجه سلسیوس و دوره نوری 8: 16 (تاریکی: روشنایی) و با تغذیه از دو گونه شته جالیز A. gossypii و شته نخودA. pisum بررسی و مقایسه شد. نتایج نشان داد نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) کفشدوزک با تغذیه از شته نخود و شته جالیز به ترتیب برابر با 143/0 و 033/0 بر روز بود که اختلاف معنی داری با هم نشان می‌داد. همچنین نرخ محدود افزایش جمعیت (?) به ترتیب برابر با 154/1 و 033/1، نرخ خالص تولید مثل (R0) 511/118 و 011/3 ماده به ازای هر ماده در یک نسل، طول دوره یک نسل(T) 422/33 و 464/33 روز و زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت (DT) 852/4 و 041/21 روز به ترتیب با تغذیه از شته نخود و شته جالیز به دست آمد. همچنین نرخ ذاتی تولد (b) به ترتیب برابر با 3303/0 و 3301/0 و نرخ ذاتی مرگ و میر (d) برابر با 187/0 و 297/0 بود. مقایسه پارامترهای زیستی کفشدوزک به ویژه نرخ ذاتی افزایش جمعیت نشان داد شته نخود طعمه بهتری در مقایسه با شته جالیز برای این کفشدوزک به شمار رفته و می‌تواند جهت پرورش آن در شرایط آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گیرد.