واکنش کلونیزاسیون میکوریزایی و عملکرد دانه سویا (رقم ویلیامز) در برابر قارچ‌کش‌های نانو، بیولوژیک و شیمیایی

چکیده
    مایه‌زنی بذر‌ با قارچ‌های میکوریزایی می‌تواند اثرات نامطلوب قارچ‌کش‌ها را بر تولید و عملکرد گیاه کاهش دهد. جهت بررسی نحوه تغییر کلونیزاسیون گونه‌های مختلف قارچ‌های میکوریزا و اثر آن بر عملکرد دانه سویا تحت تاثیر انواع مختلف قارچ‌کش‌ها، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار با دو عامل هر کدام در چهار سطح شامل انواع قارچ‌کش‌ها (نانوسیلور ، بیولوژیک Bacillus subtilis ، بنومیل و عدم کاربرد) و گونه‌های مختلف قارچ میکوریزا (عدم کاربرد ، Glomus intraradices ، G.mosseae ، G.etunicatum) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی کرج واقع در ماهدشت در سال 1388 به اجراء در آمد. نتایج نشان داد که گونه G.intraradices با افزایش 33/35 درصدی کلونیزاسیون ریشه بهترین گونه جهت همزیستی با سویا بود. همین گونه در شرایط مصرف نانو‌سیلور سبب افزایش 5/35 درصدی عملکرد دانه گردید. عملکرد بیولوژیک در حضور این گونه و مصرف قارچ‌کش نانو‌سیلور به بالاترین مقدار خود (5688 کیلو‌گرم در هکتار) رسید. تعداد غلاف و دانه در کل بوته و عملکرد بیولوژیک با مایه‌زنی هر یک از سه گونه قارچ و مصرف بنومیل نسبت به شاهد کاهش یافت. در حالی که با مصرف قارچ‌کش نانو‌سیلور افزایش در صفات مذکور ایجاد گردید. مایه‌زنی توام Bacillus subtilis به عنوان قارچ‌کش بیولوژیک با گونه‌های G.etunicatum و G.intraradices افزایش در صفات فوق را به همراه داشت. عملکرد دانه در مایه‌زنی گیاه با گونه‌های مختلف قارچ‌های‌ میکوریزا نسبت به هیچ یک از قارچ‌کش‌ها واکنش منفی نشان نداد.