نقد و بررسی ربای تولیدی

چکیده
    فقه پژوهان از دیرزمان ربا را مشتمل بر دو قسم معاملی و قرضی دانسته و برای هر یک احکام و شرایطی مقرر نموده اند. اقسام ربا از سوی بعضی از اندیشمندان در عصر اخیر بررسی شده است و برخی از متفکران مسلمان ربای قرضی را مشتمل بر دو قسم مصرفی و تولیدی دانسته و به حلیت ربای تولیدی نظر داده اند ؛ زیرا آنان این نوع از ربای قرضی را پدیدای نو و بی سابقه میدانند که در سیستم بانکی دنیای جدید شکل گرفته و فاقد نتایج ظالمانه و زیان بخشی است که در ربای مصرفی وجود دارد .
    در این نوشتار پیشینه ربای تولیدی درگذشته بررسی و دلایل فقهی و اقتصادی یکسان بودن هردو نوع ربای قرضی از نظر ماهیت و حکم شرعی تبیین شده است . از طرفی ادله معتقدان به حلیت ربای تولیدی و نظریه "سد ذرایع" در مورد ربای معاملی بررسی شده است و در نهایت نظام مشارکت به جای نظام بهره در سیستم بانکداری توصیه میگردد.