مقایسه رفتار فراخوانی و برخی از ویژگی‌های زیستی، در سه جمعیت جغرافیایی متفاوت کرم گلوگاه انار، در شرایط آزمایشگاهی

چکیده
    رفتار تولیدمثلی در بیشتر شب‌پره‌ها در یک دوره زمانی خاص از شبانه‌روز انجام می‌شود و در برخی از گونه‌ها این رفتارها نظیر رفتار فراخوانی، اختصاصی هستند. داشتن اطلاعات در زمینه‌ی رفتارهای تولیدمثلی پیش‌نیاز مطالعات اکولوژی شیمیایی می‌باشد. در این تحقیق، برخی از خصوصیات زیستی و رفتار فراخوانی حشرات کامل کرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae (Zeller), (Lep.: Pyralidae) برای سه جمعیت ساوه، کرمان و ارسنجان، در شرایط آزمایشگاهی (شرایط دمایی 1±29 درجه سانتی‌گراد، رطوبت نسبی 10±70 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی)، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که، میانگین طول دوره رشد و نمو جنینی در سه جمعیت، به ترتیب، 7/3، 19/3 و 6/3 روز و طول دوره رشد و نمو از تخم تا خروج حشرات کامل از مرحله‌ی شفیرگی، برای جنس ماده جمعیت‌های ساوه، کرمان و ارسنجان، به ترتیب، 39، 4/40 و 3/41 روز و برای جنس نر، 4/37 ، 5/38 و 2/40 روز بود. روند خروج حشرات کامل از شفیره، از آخرین ساعت مرحله روشنایی آغاز می‌شد و در اولین ساعت تاریکی، به اوج خود می‌رسید. نتایج رفتار فراخوانی حشرات ماده باکره در هر سه جمعیت، نشان داد که این حشرات از اولین شب ظهور، شروع به فراخوانی می‌کنند. درصد فراخوانی حشرات ماده صرف‌نظر از نوع جمعیت، در روزهای سوم و چهارم به اوج خود رسید و حداکثر فراخوانی، در آخرین ساعت تاریکی مشاهده شد. مدت زمان فراخوانی، در بین سه جمعیت، تفاوت معنی‏داری نداشت، اما زمان شروع، اتمام و تعداد دوره‌های فراخوانی (بوت) در جمعیت ارسنجان نسبت به دو جمعیت کرمان و ساوه، تفاوت معنی‏داری داشت. به‌طور کلی، در کرم گلوگاه انار، مدت زمان رشد و نمو برای دو جنس نر و ماده متفاوت، بلوغ جنسی کوتاه، و وجود تفاوت در صفات مرتبط با رفتار فراخوانی و ویژگی‌های زیستی، در جمعیت‌های جغرافیایی آن، با وجود یکسان بودن شرایط محیطی پرورش، و انجام آزمایش‌ها در شرایط مشابه، دارای پایه و اساس ژنتیکی و بر اثر انتخاب طبیعی بوده و از نسلی به نسل دیگر نیز منتقل می‌شوند. این تفاوت‌ها، بیانگر محدودیت جریان ژنی، بین این جمعیت‌ها‌ی کرم گلوگاه انار می‌باشد.