مطالعه پارامترهای پایداری تک متغیره و چند متغیره ژنوتیپ‌های امید بخش جو در اقلیم سرد ایران

چکیده
    به منظور بررسی پاسخ لاین‌های مختلف جو به شرایط متفاوت محیطی و تعیین پایداری عملکرد در آنها، بیست لاین امیدبخش جو در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در هشت ایستگاه تحقیقاتی سرد کشور به مدت دو سال (1387-1385) مورد مطالعه قرار گرفت. از پنج پارامتر پایداری مدل چند متغیره امی و پارامترهای پایداری شوکلا ( ) و بجپای (I) برای معرفی ژنوتیپ‌های پایدار استفاده شد. از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی برای ترسیم بای‌پلات رتبه پارامترها و گروه‌بندی آنها استفاده گردید. با استفاده از این پارامترها سه ژنوتیپ پایداری عمومی مناسبی را به همه محیط‌ها نشان دادند. از طرفی ژنوتیپ دیگری به عنوان ناپایدارترین ژنوتیپ شناخته شد. همبستگی بسیار بالایی بین رتبه پایداری پارامترها وجود داشت. همچنین با استفاده از نمایش بای‌پلات دو مؤلفه اول امی پایداری خصوصی ژنوتیپ‌ها مورد بررسی قرار گرفت. دو ژنوتیپ در ایستگاه‌های کرج و مشهد و ژنوتیپ دیگری در ایستگاه‌های جلگه‌رخ و اراک، سازگاری خصوصی بالایی را نشان دادند. در مجموع با استفاده از پارامترهای محاسبه شده یکی از ژنوتیپ‌ها به عنوان پایدارترین ژنوتیپ شناخته شد.