مطالعه تخصص‌یافتگی و دامنه میزبانی Wilsonomyces carpophilus، عامل لکه غربالی درختان میوه هسته‌دار و ارزیابی مقاومت نسبی برخی از ارقام هلو نسبت به آن

چکیده
    به منظور تعیین تخصص‌یافتگی و دامنه میزبانی جدایه‌های قارچ Wilsonomyces carpophilus، عامل لکه غربالی، تعدادی از نهال‌های بذری درختان میوه هسته‌دار شامل زردآلو، بادام، آلوچه، آلو، هلو، گیلاس و آلبالو، درختان میوه دانه‌دار (سیب، گلابی، زالزالک و ولیک) و گیاهان زینتی (رز، گل محمدی و نسترن) در شرایط گلخانه تحت آزمون‌های بیماری‌زایی قرار گرفتند. پنج جدایه از پنج میزبان مختلف (زردآلو، بادام، آلوچه، هلو و گیلاس) جهت بررسی تخصص‌یافتگی و دامنه میزبانی استفاده شد. آزمون بیماری‌زایی روی گیاهان مذکور در مرحله 10 برگی و با استفاده از سوسپانسیون اسپور با غلظت 105 کنیدی در هر میلی‌لیتر آب مقطر سترون و تحت شرایط دمایی C?2±20 و رطوبت نسبی بیش از 75 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که تمامی نهال‌های بذری درختان میوه هسته‌دار در مقابل هر پنج جدایه حساس بودند و بین جدایه‌ها تخصص‌یافتگی میزبانی دیده نشد. به علاوه، روی برخی از برگ‌ها و سرشاخه‌های جوان گلابی و برگ‌های سیب و زالزالک بعد از چهار روز نشانه های بیماری به صورت لکه‌های قهوه‌ای کمرنگ تا تیره مشاهده گردید، اما لکه‌ها گسترش نیافته و ریزش نکردند و تا بعد از 20 روز هیچ اسپورودوکیومی روی این لکه‌ها تشکیل نشد. همچنین، نشانه‌ای روی ولیک و گیاهان زینتی مشاهده نگردید. به نظر می‌رسد که قارچ عامل بیماری محدود به درختان میوه هسته‌دار باشد. ظهور نشانه‌های بیماری روی میوه‌های بادام، آلوچه، آلو، هلو، شلیل و سرشاخه‌های زردآلو در شرایط طبیعی و نیز آلودگی سرشاخه‌های آلو، آلوچه و زردآلو در شرایط گلخانه و جداسازی عامل بیماری از این اندام‌ها برای اولین بار از ایران گزارش می‌گردد. مقاومت نسبی نه رقم هلو نسبت به سه جدایه قارچ W. carpophilus در طرح کاملاً تصادفی در قالب فاکتوریل در سه تکرار و در شرایط گلخانه با دمای C?2 20 و رطوبت نسبی بیش از 75 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین مقاومت نسبی ارقام هلو و بیماری‌زایی جدایه‌ها وجود دارد. رقم دیکسی‌رد حساس‌ترین و ارقام ردتاپ، اسپرینگ کرست و آلبرتای پیش‌رس مقاوم‌ترین ارقام بودند. ارقام انجیری، جی اچ هیل، آلبرتای دیررس و سان کرست متحمل‌ترین ارقام شناخته شدند.