مدرسة ترجمة حنین بن اسحاق

چکیده
پژوهشگران تاریخ اندیشه دورة اسلامی، حنین بن اسحاق (194-260ق) را به درستی، نماینده فرهنگ یونانی ـ رومی در عصر نخست عباسی دانسته‌اند. او مترجمی توانا و پزشکی حاذق به شمار می‌آمد و در فلسفه و کلام مسیحی دست داشت. بی‌تردید می‌توان حنین را بزرگ‌ترین مترجم نهضت ترجمه عصر عباسی خواند، چنان که منابع کهن نیز او را «شیخ المترجمین» نام داده‌اند. او در این عرصه شیوه‌گذار بود و مکتب‌دار. به اعتقاد حنین هر ترجمه برحسب توانایی‌ مترجم و ذوق و دانش سفارش‌دهندة شکل می‌گیرد. از این رو، او گاه در ترجمة اثری به شرح و ایضاح کامل معانی می‌پردازد و گاه در تلخیص متن مبالغه می‌ورزد؛ با این همه ویژگی‌های ثابتی در سبک ترجمة وی و هم مکتبانش قابل تشخیص است. در این پژوهش، گوشه‌هایی از زندگی علمی حنین همچنین روش ترجمة او و شاگردانش و نیز نسبت حلقة ترجمه او با دانشوران و دولتمردان زمانه بررسی شده است.