عدم تقارن قیمت در بازار واردات چای ایران

چکیده
    سطح رفاه تولیدکنندگان، عوامل بازاریابی و مصرف‌کنندگان یک کالا تحت تأثیر تغییرات قیمت در یک سطح بازار نسبت به تغییر قیمت در سطوح دیگر بازار (چگونگی انتقال قیمت) است. در این مطالعه، با استفاده از داده‌های سالانه طی دورة 1388- 1355 عدم تقارن بازار چای با تکنیک همجمعی یوهانسون و برآورد مدل تصحیح خطا بررسی شد. کاربرد روش همجمعی در بازار واردات حاکی از وجود حداقل یک رابطة بلندمدت بین متغیرهای قیمت داخلی و وارداتی می‌باشد. آزمون علیت گرنجر نشان داد که یک رابطة علیت گرنجر یک طرفه از قیمت وارداتی به قیمت داخلی وجود دارد نه یک رابطة علیت دو طرفه. برآورد الگوی انتقال قیمت از قیمت وارداتی به قیمت داخلی بیانگر وجود عدم تقارن در مکانیزم انتقال قیمت در بازار واردات چای ایران می‌باشد. بررسی دلیل اصلی این عدم تقارن با استفاده از شاخص‌های نسبت تمرکز و هرفیندال-هیرشمن که به ترتیب برابر با 76 درصد و 29/3893 می‌باشد حاکی از وجود تمرکز بالا و تسلط دو کشور هند و سریلانکا در بازار واردات چای ایران است.