طبقه‌بندی اقلیم بارش ایران با روش تحلیل عاملی‌ـ خوشه‌ای

چکیده
   در این تحقیق، به‌منظور تفکیک الگوهای بارش در ایران، 130 متغیر هواشناسی از داده‌های درازمدت 81 ایستگاه سینوپتیک استخراج و 98 متغیر ترکیبی محاسبه شد. از بین آن‌ها، به روش حذف پس‌رو، 39 متغیر جهت تحلیل انتخاب شدند. سپس با تحلیل عاملی تعداد متغیرها در شش عامل اصلیِ بارش‌های تابستانه، بارش بهاره و شدت بارش ماه‌های سرد، تعداد روزهای برفی، طول جغرافیایی، ضریب تغییرات بارندگی سالیانه، و تعداد روزهای توفانی خلاصه شد. این عامل‌ها در مجموع 82 درصد واریانس موجود در داده‌ها را توجیه کردند. سپس گروه‌بندی امتیازات عاملی با الگوریتم خوشه‌بندی سلسله‌مراتبی وارد انجام شد و شش ناحیة اقلیم بارش در گسترة کشور از آن نتیجه گردید. این نواحی در چهار گسترة کوچک و دو گسترة بزرگ تفکیک شدند. همچنین، به‌منظور افزایش همگنی گستره‌های بزرگ، با توجه به نمودار درختی ایستگاه‌ها، هر یک از آن‌ها به دو ناحیة کوچک‌تر تقسیم شدند.