شناسایی آلل‌های خود ناسازگاری در ارقام و ژنوتیپ‌های بادام ایرانی به روش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR)

چکیده
   بادام (Prunus dulcis L.) از گونه‌های اقتصادی جنس پرونوس و از خانواده رزاسه است. قسمت تجاری میوه بادام بذر خوراکی آن (مغز) می‌باشد، بنابراین انجام گرده‌افشانی و تلقیح برای تولید محصول در بادام ضروری است. اکثر ارقام تجاری بادام، خودناسازگار و برخی نیز دگرناسازگار هستند. خودناسازگاری در بادام گامتوفتیک بوده و توسط یک مکان ژنی با چندین فرم آللی و به صورت همبارز کنترل می‌شود. در این مطالعه آلل‌های خودناسازگاری 70 رقم و ژنوتیپ بادام ایرانی و 17 رقم خارجی به روش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز(PCR) و با استفاده از ترکیب آغازگرهای دژنره که بر اساس توالی نواحی حفاظت شده مکان ژنی ناسازگاری در جنس پرونوس طراحی شده‌اند، تعیین گردید. جداسازی محصول PCR روی ژل آگارز و اندازه باندهای تکثیر شده در ارقام بادام ایرانی با اندازه آلل‌های شناخته شده در ارقام بادام خارجی شاهد و نشانگر یک کیلو جفت بازی مقایسه گردیدند. بر اساس نتایج در 50 رقم و ژنوتیپ ایرانی ازجمله ارقام ربیع (S7S27)، یلدا (S1S7)، آذر-2(S3S4) ، حریر (S4S24)، سهند (S1S2)، زرقان-7(S1S4) ، زرقان-8 (S1S2)، منقای دیرگل (S1S13)، منقا (S7S14)، خورشیدی(S4S8) ، شیربادام (S2S4)، شمشیری (S7S24)، مامایی اصفهان (S10S12) و ژنوتیپ‌های A-92 (S8S23)، (S8S13) A-2، (S8S9) K-10-15، (S7S24) K-1-16، (S1S4) K-11-40و (S1S9) A200 هر دو آلل خودناسازگاری و در 20 رقم و ژنوتیپ مورد بررسی یک باند مربوط به آلل‌های گزارش شده قبلی مشاهده شد در حالی که اندازه باند دوم مشابه با اندازه باند هیچ یک از آلل‌های شناسایی شده قبلی در بادام نبوده و احتمالاً مربوط به یک آلل جدید است که برای معرفی قطعی آلل‌های جدید باید توالی کامل آنها تعیین گردد. تعداد 8 باند تکثیر یافته جدید بودند که اندازه آنها متفاوت با اندازه آلل‌های شناخته شده در بادام بود. به طور مثال ارقام مامایی، سفید و تجاری به ترتیب دارای آلل‌های S25، S7، S24 و باندهای جدیدی به اندازه 1250، 1000 و 1065 جفت باز بودند. در بین جمعیت بادام‌های ایرانی مورد مطالعه، آلل‌های خود ناسازگاری S4، S1، S24، S7، S12 و S2 به ترتیب بیشترین فراوانی را در این تحقیق نشان دادند. استفاده از آغازگرهای دژنره، یک روش مناسب برای شناسایی ژنوتیپ ناسازگاری در ارقام و ژنوتیپ‌های بادام می‌باشد.