شناسائی ژن‏های کمّی مرتبط با تحمل به سرما در گندم زمستانه (Triticum aestivum L.)

چکیده
   تحمل به تنش سرما ویژگی اقتصادی مهمی در گندم‌های زمستانه است که توانایی تحمل گیاه را در دماهای پایین انجماد مشخص می‌کند. برای شناسائی ناحیه‌های ژنومی مرتبط با تحمل به دماهای پایین در گندم‌های هگزاپلویید، جمعیت F2:3 حاصل از تلاقی والد زمستانه متحمل به سرما، میرنووسکایا 808 (LT50 = -20°C) و والد بهاره حساس به سرما، پیشتاز (LT50 = -7°C)، استفاده شد. ‌LT50، سطح دمائی که 50 درصد از گیاهان در آن زنده می‌مانند به عنوان شاخص تحمل به سرما انتخاب شد. افراد F2:3 توزیع پیوسته‌ای را از این شاخص (°C‌‌23- تا 3LT50 = -) نشان دادند که دلیل بر پلی‌ژنیک بودن و واجد توارث کمّی بودن تحمل به تنش سرما بود. ارزیابی ژنوتیپی والدین با استفاده از 170 جفت آغازگر ریز‌ماهواره و 22 ترکیب آغازگر AFLP انجام گرفت. 75 جایگاه نشانگر چند شکل شامل 20 نشانگر ریز ماهوراه و 55 نشانگر AFLP، برای غربال افراد F2استفاده شدند. نقشه پیوستگی با استفاده از نشانگرهای چند شکل تهیه شد. نشانگرهای چند شکل به 6 گروه پیوستگی منتسب شدند. براساس تجزیه تک نشانگری و مکان‌یابی فاصله‌ای، یک QTL روی بازوی بلند کروموزوم 5B شناسائی گردید. این QTL، 3/11 درصد از تغییرات فنوتیپی (LT50) را توجیه کرد.