سمیت تنفسی اسانس اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis) و بطری‌شور (Callistemon viminalis) روی شپشه آرد (Tribolium confusum

چکیده
    در این پژوهش سمیت تنفسی اسانس برگ گیاهان اکالیپتوس Eucalyptus camaldulensis Dehnh. و بطری‌شور Callistemon viminalis (Gaertn) روی حشرات کامل 1 تا 3 روزه شپشه آرد Jacquelin du Val. Tribolium confusum در ظروف خالی و در ظروف محتوی گندم و همچنین روی لاروهای 5 و 20 روزه آن بررسی شد. اسانس گیاهان با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب استخراج شد. آزمایش‌ها در دمای 1±27 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60 درصد و در تاریکی انجام شدند. نتایج آزمایش‌ها حاکی از آن بود که با افزایش غلظت اسانس و زمان اسانس‌دهی مرگ‌ومیر افزایش می‌یابد. غلظت کشنده 50 درصد روی حشرات کامل برای اسانس اکالیپتوس 88/20 و برای اسانس بطری‌شور 06/20 میکرولیتر بر لیتر هوا به دست آمد که اختلاف معنی‌داری با هم نداشتند. LT50 حشرات کامل در غلظت‌های 71/35، 14/32، 57/28و 25 میکرولیتر بر لیتر هوا از اسانس اکالیپتوس به ترتیب برابر با 39/13، 35/14،14/15و 59/20 ساعت محاسبه شد، در صورتی که برای اسانس بطری‌شور در همین غلظت‌ها برابر با 72/10، 69/11، 46/14 و 57/17 ساعت به دست آمد. لاروهای 5 روزه نسبت به حشرات کامل و حشرات کامل از لاروهای 20 روزه حساسیت بیشتری به اسانس‌های به کار رفته نشان دادند. غلظت کشنده 50 درصد (LC50) در توده محصول برای اسانس اکالیپتوس و بطری‌شور به ترتیب 50/875 و 27/741 میکرولیتر بر لیتر هوا به دست آمدند که افزایش مقدار LC50 در توده گندم احتمالاً به دلیل جذب مقدار قابل توجهی از اسانس توسط گندم بوده و یا اینکه قدرت نفوذ اسانس در توده کم بوده است.