رفتار ذخیره‏ای و حساسیت به خشکی بذرهای سیاه کرکو (Acer Monspessulanum Sub. Turcomanicum)

چکیده
  این تحقیق با هدف شناخت رفتار ذخیره‌ای، حساسیت به خشکی، و اثر رطوبت داخلی بذر بر صفات جوانه‌زنی و خصوصیات اولیۀ بذر و نونهال‌های حاصلۀ بذرهای سیاه‌ کرکو انجام شده است. بذور سالم و رسیدۀ درختان افرا‌ کرکو از درۀ زرین‌گل علی‌آباد استان گلستان در دامنۀ ارتفاعی 500 تا 1100 متری از سطح دریا و با رطوبت اولیۀ 46 درصد جمع‌آوری و برای غلبه بر خواب بذر به مدت شش ماه استراتیفه شدند؛ سپس برای تشکیل 9 سطح رطوبتی شامل رطوبت 45 (شاهد)، 40، 35، 30، 25، 20، 15، 10، و 5 درصد در مجاورت مادۀ رطوبت‌گیر سیلیکاژل و در دمای 25 درجۀ‌ سانتی‌گراد قرار گرفته و پس از 24 ساعت آبنوشی با استفاده از طرح فاکتوریل کاملاً تصادفی با 4 تکرار به‌مدت 30 روز در ژرمیناتور  کاشته و بذور جوانه‌زده هر روز شمارش شدند. نتایج نشان داد بذرهای افرا‌ کرکو دارای رفتار ذخیره‌ای حد واسط‌اند. حد آستانه، حد بحرانی، و حد کشندۀ رطوبت داخلی بذر این گونه به‌ترتیب 40، 20، و 5 درصد بوده و با کاهش رطوبت داخلی، صفات جوانه‌زنی بذر (ظرفیت حیاتی، سرعت، ارزش، انرژی، درصد جوانه‌زنی، و شاخص بنیۀ بذر)، و خصوصیات اولیۀ نونهال‌ها (وزن خشک ساقه‌چه و ریشه‌چه و طول گیاهچه) کاهش می‌یابد. با بررسی این تحقیق پایه‏ای مشخص می‏شود که بذور این گونه قابلیت نگه‌داری بلند‌مدت ندارند. برای به‌دست‌آوردن نهال بذری با ویژگی‌های مطلوب نباید رطوبت بذر این گونه در زمان کاشت، از حد آستانۀ 40 درصد کمتر باشد.