رابطه دولت و سازمان های غیر دولتی زنان در ایران

چکیده
   رشد کمی سازمان‏های غیر دولتی زنان در دهه 1370 خورشیدی، پدیده‏ای است که رابطه دولت و این سازمان‏ها را تحت تأثیر قرار داده است. با توجه به تأکید قانون اساسی، برنامه‏های توسعه، گروه‏های سیاسی و اجتماعی و نخبگان فکری جامعه بر اهمیت موضوع، رشد کمی این سازمان‏ها، دلالت بر گسترش کیفی سازمان‏های غیردولتی ندارد. بررسی آسیب شناسانه این رابطه بر چهار محور همکاری، تعارض، تکمیل و تخاصم، ظرفیت و امکان توانمندسازی افراد در درون این سازمان‏ها را نشان می‏دهد. از یک سو دستگاه‏های مختلف اجرایی دولت، به دنبال قانونمندکردن امور نظارت بر این سازمان‏ها هستند و از سوی دیگر گروه‏های اجتماعی و نخبگان فکری معتقدند، دولت نباید به ایجاد تشکل‏های مردمی مبادرت ورزد، چرا که انجام این کار توان و ظرفیت این سازمان‏ها را به تدریج تحلیل می‏برد. همین امر نشان می‏دهد که تعیین نسبت بهینه رابطه دولت و سازمان‏های غیردولتی زنان اهمیت بسزایی دارد. این مقاله به بررسی این رابطه می‏پردازد تا مشخص شود آسیب‏های این رابطه کدامند و بر اساس چه محوری می‏توان رابطه‏ای بهینه را سامان داد تا سازمان‏های غیر دولتی زنان بتوانند در آن موقعیت، شرایط اجتماعی - اقتصادی زنان را بهبود بخشند. بر این اساس، نتایج بحث‏های گروه متمرکز با نوع گروه‏های متفاوت در تهران و شهرستان‏ها، راهکارهای میان مدتی را در قبال رابطه دولت و سازمان‏های غیردولتی زنان ارائه داده است. این برنامه با ارائه توصیه‏هایی، می‏تواند به مثابه یک زمینه عملی کار میان مدت، تعاون و تشریک مساعی دولت و سازمان‏های غیردولتی زنان را بهبود بخشد. استمرار رابطه فعلی احتمالاً فعالیت‏ها را محدود و در تغییر ساختاری مسائل زنان نقش چندانی ایفا نخواهد کرد؛ ضمن آنکه تأکیدات قانون اساسی و برنامه‏های توسعه به مشارکت سازمان یافته زنان در برنامه‏ها، بی‏توجه باقی می‏مانند.