دختران و آموزش فنی‌حرفه‌ای

چکیده
    هنرستان‌های فنی‌حرفه‌ای با اهداف مختلف، به‌ویژه تدارک زمینه های هدایت دانش‌آموزان به اشتغال و ادامه تحصیل تأسیس شده‌اند. اما کیفیت پایین آنها و نبود ظرفیت های لازم در جامعه و وجود انواع نابرابری‌های جنسیتی در بازارکار، موانعی جدی در راه تحقق این اهداف در هنرستان‌های دخترانه بوده و ذهنیت نامطلوبی بروندادهای آنها را تقویت کرده است. این پژوهش، با هدف بررسی مستند و علمی این ذهنیت، در سه مرحله، بروندادهای هنرستان‌های دخترانه شهر تهران را ارزشیابی نموده است. در مرحله «پیش ارزشیابی»، با پیمایش 236 خبره، 7 عامل و 45 نشانگر بروندادی، در ابعاد «فردی، اجتماعی و اقتصادی» 16 معیار قضاوت در سطوح «نامطلوب، نسبتاًمطلوب و مطلوب»، تدوین شد. در مرحله «ارزشیابی»، با استفاده از عوامل و نشانگرهای تدوین شده، از 3 پرسشنامه برای پیمایش 226 نفر شامل مدیران، دانش آموختگان و کارفرمایان دانش آموختگان شاغل در مشاغل متناسب با رشته تحصیلی، استفاده شد. نتایج نشان داد که در بُعد فردی، کیفیت «پیشرفت و افت تحصیلی» در هنرجویان و «دانش، نگرش، مهارت، خلاقیت» در سطح «نسبتاًمطلوب» و «ادامه تحصیل» در سطح «نامطلوب»، در بُعد اجتماعی، کیفیت «تحقق اهداف اجتماعی ـ آموزشی» در سطح «نسبتاً مطلوب» و در بُعد اقتصادی کیفیت «اشتغال» و «کارآفرینی» در سطح «نامطلوب» و «رضایت کارفرما» در‌ سطح «نسبتاًمطلوب» قرار دارد. ابعاد «فردی» و «اقتصادی» در سطح «نامطلوب» و بُعد «اجتماعی» در سطح «نسبتاًمطلوب» ارزشیابی شد. نهایتاً، بروندادهای هنرستان‌ها، در سطح «نامطلوب»، ارزشیابی شد. در مرحله «پس ارزشیابی»، ضمن استفاده از نتایج تحلیل محتوای سؤالات بازپاسخ پرسشنامه-های دانش آموختگان و کارفرمایان و مصاحبه با هنرجویان، هنرآموزان و مشاوران، علل نتایج مرحله ارزشیابی بحث شد و راهکارهای بهبود وضع موجود، پیشنهاد گردید.