تولید و هزینۀ عملیات سرشاخه‏زنی و بینه‏بری با اره‌موتوری (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود)

چکیده
  سرشاخه‏زنی و بینه‏بریِ تنه شامل تمام فعالیت‏های انجام‏گرفته برای آماده‏کردن تنۀ قطع‏شده برای چوب‏کشی است. این تحقیق در سری گرازبن جنگل آموزشی ـ پژوهشی خیرود انجام شده است. اهداف این تحقیق، دستیابی به خصوصیات ویژه و اندازه‏گیری زمان سرشاخه‏زنی و بینه‏بری تنۀ درخت، تولید، هزینه، و به‏دست‏آوردن مدل رگرسیونی زمان کار با اره‌موتوری است. مطالعۀ زمانی پیوسته برای اندازه‏گیری زمان انجام گرفت و یک دوره کار به اجزای تشکیل‏دهندۀ آن تقسیم شد. زمان سرشاخه‏زنی بیشترین زمان تشکیل‏دهندۀ یک دوره کار بود و بعد از آن به‏ترتیب زمان بینه‏بری و زمان صرف غذا و استراحت کارگران قرار دارند. تأخیر اجرایی و شخصی بیشترین زمان تأخیرها را شامل می‏شود. نتایج نشان داد که زمان سرشاخه‏زنی و بینه‏بری تنۀ درخت با افزایش قطر افزایش می‏یابد. هزینه‏های کارگری و هزینۀ ثابت ماشین به‏ترتیب 37 و 5/1 درصد هزینه‏های ساعتی را تشکیل می‏دهند. بین زمان خالص زمان سرشاخه‏زنی و بینه‏بری تنۀ درخت و قطر درخت رابطۀ خطی معنی‏داری وجود دارد. با افزایش قطر، تولید و هزینۀ سرشاخه‏زنی و بینه‏بری تنه به‏صورت رابطۀ توانی افزایش می‏یابد. همچنین، هزینۀ واحد تولید با احتساب زمان‏های تأخیر و بدون آن، برای زمان سرشاخه‏زنی و بینه‏بری به‏ترتیب برابر 203710 و 179796 ریال بر متر مکعب به‏دست آمد. هزینۀ واحد تولید چوب سرشاخه‏زنی و بینه‏بری‏شده با افزایش قطر کمتر می‏شود و به‏صورت یک تابع توانی کم‏شونده است. به‏طور میانگین، هر دوره کار سرشاخه‏زنی و بینه‏بری 31/25 دقیقه زمان می‌برد که 34/22 دقیقۀ آن را زمان خالص تشکیل می‏دهد.