توانایی داده‌های دبی جریان و رسوب معلق در برآورد غلظت فسفر (حوزة آبخیز کجور)

چکیده
    گروهی از آلاینده‌ها متصل به ذرات خاک می‌باشند، در این حالت انتقال و سرنوشت این مواد در محیط زیست توسط فرآیند فرسایش خاک تعیین می‌گردد. مغذی شدن، کاهش اکسیژن و بالا رفتن غلظت عناصر غذایی (فسفر و نیتروژن) مخازن، کانال‌ها و سایر منابع آب از مهمترین عواقب آلودگی آب‌ها می‌باشند. فسفر از یک سو جزء عناصر حیاتی در رشد و نمو جانداران بوده و از سوی دیگر از عوامل مهم در آلودگی منابع آب و مغذی شدن آنها به‌شمار می‌آید. وارد شدن مقدار زیادی فسفر به رودخانه طی بارندگی بر کیفیت منابع آب پایین دست اثر سویی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی هدررفت فسفر و برآورد غلظت لحظه‌ای این عنصر به‌وسیله داده‌های دبی و غلظت رسوب در حوزه آبخیز کجور واقع در استان مازندران انجام شده است. حداقل و حداکثر غلظت فسفر در این پژوهش به‌ترتیب 26/0 و 64/1860 گرم در لیتر اندازه گیری شد. نتایج همچنین نشان داد که برآورد مقدار غلظت فسفر به‌وسیله مقدار دبی امکان‌پذیر نبود در حالی که با داشتن غلظت رسوب معلق می‌توان با ضریب همبستگی و خطای تخمین به ترتیب 94 و 23 درصد مقدار فسفر همراه رسوبات را به‌دست آورد. نتایج پژوهش حاضر به‌روشنی گواهی بر توانایی مناسب روابط به دست آمده در برآورد غلظت فسفر در حوزه آبخیز مذکور و سایر مناطق با شرایط مشابه به‌منظور ارتقاء برنامه‌ریزی‌های حفاظت آب و خاک می‌باشد