تلفیق عملیات هلینگ آپ و کولتیواسیون با سمپاشی نواری در کنترل علف‎های هرز مزارع نیشکر

چکیده
    به منظور ارزیابی کارایی روش‌های مختلف شیمیایی و مکانیکی و تلفیق آنها در کنترل علف‎های هرز نیشکر، آزمایشی مزرعه ای در سال 1386 و در کشت و صنعت امیرکبیر واقع در جنوب خوزستان انجام شد. آزمایش به صورت کرت‌های خردشده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. عامل اصلی دارای چهار سطح (تیمارهای خاکدهی پای بوته نیشکر (هلینگ آپ)، کولتیواتور و دیسک کولتیواتور و تیمار بدون خاکورزی) و عامل فرعی شش سطح سمپاشی نواری با شش سطح با ترکیب تبوتیورون (تبوسان) و آمترین (گزاپاکس) به نسبت 2 لیتر+3 کیلوگرم در هکتار، ترکیب تری فلوکسی سولفورون سدیم (انوک)+آمترین به نسبت 52/6 گرم+2 کیلوگرم در هکتار، ترکیب تری فلوکسی سولفورون سدیم+آمترین (کریسمت)+ توفوردی-ام‎سی‎پی‎آ به نسبت 2 کیلوگرم+1 لیتر در هکتار، مزوتریون (لوماکس)+مویان سیتوگیت با نسبت 5/3 کیلوگرم در هکتار+2 در هزار، ترکیب آمترین+توفوردی-ام‎سی‎پی‎آ با نسبت 5/2 کیلوگرم+2 لیتر در هکتار و شاهد بدون سمپاشی بودند. صفات مورد بررسی شامل نمره‎دهی اثر تیمارها بر کنترل علف‎های هرز و خصوصیات ظاهری نیشکر، وزن خشک علف‎های هرز و همچنین خصوصیات کمی و کیفی محصول نیشکر بود. نتایج نشان داد که در بین روش‌های مکانیکی، تیمار هلینگ‌آپ توانست علف‎های هرز را تا 75 درصد شاهد بدون سمپاشی (در حد یک تیمار علف‌‎کشی) کنترل کند ولی در کاربرد تیمارهای مکانیکی کولتیواتور پنجه‌غازی و دیسک کولتیواتور به ترتیب با 15 و 5 درصد کنترل، استفاده از سمپاشی نواری برای کنترل مطلوب علف‎های هرز ضروری است. ترکیب علف‎کش‌ کریسمت با توفوردی-ام‎سی‎پی‎آ، انوک با آمترین و کاربرد علفکش لوماکس با مویان، در کنترل پس‌رویشی علف‎های هرز پهن‌برگ خصوصاً در ترکیب با تیمارهای مکانیکی قابلیت بسیار خوبی داشت ولی هیچیک از این علفکش‌ها از نظر کنترل علف‎های هرز اختلاف معنی‌داری با شاهد استاندارد آمترین و توفوردی-ام‎سی‎پی‎آ نداشتند. از نظر اثر تیمارها بر عملکرد نیشکر، بین تیمارهای کنترل مکانیکی و همچنین اثر متقابل تیمارهای مکانیکی و شیمیایی اختلاف معنی داری مشاهده نشد و تنها بین تیمارهای شیمیایی و شاهد بدون سمپاشی اختلاف معنی‌دار مشاهده گردید. مقایسات اقتصادی نشان داد که علاوه بر کنترل بسیار خوب علف‎های هرز توسط تلفیق تیمارهای مکانیکی و سمپاشی نواری، اعمال این تیمارها هزینه‌های مدیریت علف‎های هرز را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهند.