تغییرات پتانسیل آب و خاصیت تنظیم اسمزی گیاه گوجه فرنگی تحت تیمار خشک شدن موضعی ریشه (PRD)

چکیده
    به منظور بررسی روابط آبی اندام های رویشی و زایشی گیاه گوجه فرنگی تحت تیمار خشک شدن موضعی ریشه (PRD) و تعیین نحوه حرکت آب در خاک، ریشه و گیاه و نیز اندازه گیری تغییرات پتانسیل آب و اجزای آن در جهت تنظیم و کاهش میزان آبیاری تحت شرایط کم آبی، آزمایشی گلخانه ای به صورت طرح کاملاً تصادفی با دو تیمار، شش تکرار و چهار واحد آزمایشی در هر تکرار در گلخانه های تحقیقاتی دانشگاه مسی نیوزلند پیاده شد. در این پژوهش، بوته های گوجه فرنگی رقم Petopride، تحت آبیاری به روش معمول و خشک شدن موضعی ریشه قرار گرفتند. در روش اخیر، در هر دفعه آبیاری، آب تنها در اختیار نیمی از ریشه های بوته گوجه فرنگی قرار داده می شد. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که کاهش 50 درصدی در میزان آب آبیاری که در تیمار خشک شدن موضعی ریشه اعمال گردید، باعث افزایش شش درصدی کارایی مصرف آب به ازای هر واحد وزن خشک محصول شد. پتانسیل آب ساقه در تیمار یاد شده کمتر از تیمار شاهد بود و احتمالاً این پدیده نشان دهنده این است که جریان آب بین دو بخش خشک و مرطوب ریشه برقرار است. عدم کاهش شدید پتانسیل آب میوه وجود خاصیت تنظیم اسمزی را در میوه های گوجه فرنگی نشان داد. تنظیم اسمزی مانع از تغییر پتانسیل آب میوه می شود. محتوای رطوبت خاک بین 29/10 و 45/25 m3m-3 در تیمار PRD و حد فاصل 69/5 و 98/22 m3m-3 در تیمار شاهد بود. نتایج به دست آمده نشان داد درصد مواد جامد محلول میوه نیز در تیمار PRD نسبت به شاهد بیشتر بود، به طوری که در تیمار PRD 44/7 و در تیمار شاهد 90/5 درصد بود.