تغییرات آهن، روی، مس و منگنز قابل‌استخراج با DTPA پس از غرقاب و کاربرد لجن فاضلاب و کود دامی در دو خاک مختلف

چکیده
    اثر غرقاب، لجن فاضلاب و کود دامی بر غلظت Fe، Mn، Cu و Zn قابل‌ استخراج با DTPA (قابل‌جذب) در دو خاک مختلف بررسی گردید. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه فاکتور شامل مدت غرقاب در شش سطح (0، 1، 3، 7، 15، 30 روز)، منبع کود آلی در سه سطح ( شاهد، کود دامی، لجن فاضلاب)، نوع خاک در دو سطح ‌(یک خاک قلیایی شن‌لومی و یک خاک اسیدی رسی) و با دو تکرار در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. کود دامی و لجن فاضلاب به‌طور مساوی و به میزان 30 گرم بر کیلوگرم خاک افزوده شدند. در طول دوره غرقاب، آبی به ارتفاع 3 سانتی‌متر روی سطح خاک نگهداری شد. نتایج نشان داد که با افزایش مدت غرقاب، Fe و Mn قابل‌استخراج با DTPA هر دو خاک در تمامی تیمارها به‌طور معنی‌داری افزایش یافت و میزان افزایش در خاک اسیدی رسی بیشتر از خاک قلیایی شن لومی بود. پس از غرقاب، در تمامی تیمارها به استثنای تیمار شاهد در خاک اسیدی رسی، سرعت احیای Mn بیشتر از Fe بود. با افزایش مدت غرقاب، Cu و Zn قابل‌استخراج با DTPA هر دو خاک در تمامی تیمارها به‌طور معنی‌داری کاهش یافت و میزان کاهش در خاک رسی اسیدی بیشتر از خاک شن لومی قلیایی بود. افزودن کود دامی و لجن فاضلاب به هر دو خاک، Cu، Fe، Mn و Zn قابل‌استخراج با DTPA را افزایش داد و میزان افزایش بستگی به مدت غرقاب داشت. میان مدت غرقاب و غلظت Cu، Fe، Mn و Zn قابل‌استخراج با DTPA در تمامی تیمارها و در هر دو خاک روابط رگرسیونی معنی‌داری مشاهده گردید. pH خاک قلیایی در تمامی تیمارها پس از غرقاب افزایش یافت. pH خاک قلیایی پس از کاربرد کود دامی افزایش ولی پس از کاربرد لجن فاضلاب کاهش یافت.