تجزیه علیت اجزای عملکرد دانه در عدس در شرایط دیم

چکیده
    این طرح برای تعیین همبستگی ژنتیکی بین تعدادی از صفات در 15 ژنوتیپ عدس با عملکرد دانه در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 82-1381 در ایستگاه تحقیقات دیم شمال خراسان اجرا شد. در طول فصل رشد و بعد از برداشت از صفات تعداد روز تا جوانه زدن، تعداد روز تا 50 درصد گل دهی، تعداد روز تا رسیدن، تعداد انشعابات اولیه و ثانویه، ارتفاع بوته، تعداد دانه در یک بوته، وزن کل دانه ها در یک بوته، وزن 100 دانه، وزن اندام های هوایی (بیوماس) و عملکرد دانه یادداشت برداری شد. با استفاده از رگرسیون چند مرحله ای (صعودی، نزولی و گام به گام) مناسب ترین مدل برای عملکرد دانه تشکیل شد. سپس با استفاده از روش تجزیه علیت، همبستگی ژنوتیپی بین صفات باقیمانده در مدل، به آثار غیر مستقیم تفکیک شد. با توجه به همبستگی ژنوتیپی و نیز تجزیه علیت، تعداد دانه در بوته (با اثر مستقیم معادل 591/1) مهمترین مؤلفه مؤثر بر مقدار عملکرد دانه تشخیص داده شد. اثر مستقیم ارتفاع بوته و وزن اندام های هوایی نیز مثبت بود. همبستگی ژنوتیپی وزن 100 دانه با عملکرد دانه منفی و معنی دار بود (01/0>p).