تأثیرات هم‌زیستی مایکوریزا بر شاخص‌های فیزیولوژیک و عملکرد سورگوم دانه‌ای تحت شرایط دورهای مختلف آبیاری

چکیده
    در این تحقیق تأثیرات هم‌زیستی قارچ مایکوریزا و دور‌آبیاری بر شاخص‌های رشد و عملکرد دانة 2 رقم سورگوم، مطالعه شد. آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایة طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. دور‌آبیاری در 3 سطح (7، 14 و 21 روز) در پلات‌های اصلی و ترکیب فاکتوریل 2 رقم سورگوم (کیمیا و سپیده) و 3 سطح تلقیح بذر (بدون تلقیح، تلقیح با intraradices  Glomusو تلقیح با Glomus mossea) در پلات‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بیشترین میزان شاخص سطح برگ (21/4)، سرعت رشد محصول (8/50 گرم در متر‌مربع در روز) و وزن خشک کل (5/1852 گرم در متر‌مربع) بدون اختلاف معنی‌‌دار با دورآبیاری 14 روز، در دور‌آبیاری 7 روز به‌دست آمد. در مقایسه با تیمار بدون تلقیح، گونة موسه شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و وزن خشک کل را به‌ترتیب 4/17، 11 و 6/8 درصد افزایش داد. رقم کیمیا نیز نسبت به رقم سپیده شاخص‌های رشد بالاتری داشت. بدون اختلاف معنی‌‌دار با گیاهان تلقیح‌شده با گونة موسه و دورآبیاری 14 روز، بیشترین عملکرد دانه از گیاهان تلقیح‌شده با گونة موسه و دورآبیاری 7 روز به‌دست آمد که در مقایسه با تیمار بدون تلقیح و دورآبیاری 21 روز، عملکرد دانه را 47/56 درصد افزایش داد. به‌طور کلی نتایج نشان داد که قارچ مایکوریزا به‌ویژه گونة موسه ویژگی‌های رشدی و عملکرد سورگوم را در شرایط کم‌آبیاری (دورآبیاری 14 روز در مقایسه با 7 روز) بهبود بخشید.