تأثیر کاربرد برون‌زای آسکوربیک اسید بر برخی از تغییرات فیزیوشیمیایی مرزنجوش (Origanum majorana L.) تحت تنش شوری

چکیده
   به منظور بررسی اثر آسکوربیک اسید (AsA) به عنوان یک آنتی‌اکسیدان مهم در کاهش خسارات شوری، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد، روی گیاه مرزنجوش انجام گرفت. غلظت های متفاوتی از AsA (صفر، 100 و 200 میلی گرم بر لیتر) به صورت محلول پاشی روی گیاهانی که تحت شرایط صفر، 50، 100 و 150 میلی‌مولار نمک NaCl قرار داشتند، به کار برده شد. به این ترتیب آزمایش مورد نظر به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در سال 1390، صورت پذیرفت. شوری به صورت معنی‌داری بر تمامی صفات فیزیوشیمیایی (نشت الکترولیت، محتوای کلروفیل، پرولین، کربوهیدرات کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ترکیبات فنولیک) اندازه گیری شده در گیاه مرزنجوش تأثیر داشت. نشت الکترولیتی از سلول‌های برگی در غلظت بالای نمک (mM 150) به بیشترین مقدار خود رسید. اما کاربرد AsA (mg/l 200) ضمن محافظت غشا پلاسمایی از تأثیر منفی شوری، نشت الکترولیتی را در همین سطح از شوری، 52% کاهش داد. آسکوربیک اسید همچنین مقادیر کلروفیل کل، کربوهیدرات کل و ترکیبات فنولیک گیاه را در مجموع معادل 65، 60 و 38 درصد در مقایسه با شاهد افزایش داد. نتایج آزمایش نشان داد که آسکوربیک اسید می‌تواند ضمن افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه به بیش از 5 برابر شاهد، به نحو مؤثرتری از فعالیت رادیکال‌های آزاد تحت شرایط تنش شدید شوری جلوگیری کرده و به این ترتیب بقای بیشتر گیاه را تضمین نماید.