تأثیر مصرف توأم کادمیوم و روی بر ویژگی‌های رشد گیاه برنج و غلظت روی،کادمیوم،آهن و منگنز خاک در دو شرایط رطوبتی غرقاب و غیرغرقاب

چکیده
    کادمیوم (Cd) یکی از سمّی‌ترین آلاینده‌ها بوده و تجمع آن در گیاهان و خاک‌ها نگرانی در این مورد را افزایش داده ‌است. از طرف دیگر Zn عنصر کم‌مصرف در تغذیه برنج بوده و با Cd دارای برهمکنش می‌باشد. برای مطالعه اثر Cd و Zn بر ویژگی‌های رشد گیاه برنج و غلظت Zn، Cd، Fe و Mn در خاک آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو رقم برنج (هاشمی و واندانا)، دو سطح رطوبتی (غرقاب و غیر غرقاب)، سه سطح Zn (0، 5 و 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک)، سه سطح Cd (0، 5 و 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) و در سه تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد با تغییر رژیم رطوبتی از غرقاب به غیرغرقاب وزن بخش هوایی و وزن و حجم ریشه‌ها در هر دو رقم کاهش یافت. رقم واندانا ماده خشک، حجم ریشه و تعداد برگ در بوته بیشتری نسبت به رقم هاشمی داشت. مصرف Zn وزن بخش هوایی و ریشه، حجم ریشه، تعداد برگ و پنجه در بوته، ارتفاع گیاه و کارایی مصرف آب را افزایش داد اما غلظت Cd قابل‌استخراج با DTPA خاک کاهش یافت. مصرف Cd پارامتر‌های مذکور و غلظت Fe و Zn قابل‌استخراج با DTPA خاک را ابتدا افزایش و سپس کاهش داد. با مصرف Cd، غلظت Cd و Mn قابل-استخراج با DTPA خاک افزایش یافت. بر همکنش Cd و Zn فقط در مورد Zn قابل استخراج با DTPA معنی‌دار نبود. مصرف Cd در هر سطح Zn وزن بخش هوایی و کارایی مصرف آب را ابتدا افزایش و سپس کاهش داد.