تأثیر مصرف توأم نیتروژن و فسفر بر جذب نیتروژن و فسفر و پتاسیم در گیاه برنج در شرایط غرقاب دائم و غیر غرقاب

چکیده
   برنج از محصولات استراتژیک در ایران است و کمبود آب مهم‌ترین تنش غیر زیستی محدودکنندة عملکرد آن به‌شمار می‌رود. در این تحقیق تأثیر رقم برنج، رژیم رطوبتی، و سطوح نیتروژن و فسفر بر جذب نیتروژن و فسفر و پتاسیم به‌وسیلة گیاه برنج در شرایط گلخانه‌ای بررسی شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. فاکتورها شامل دو رقم برنج (هاشمی و علی کاظمی)، دو سطح رطوبت (غرقاب دائم و اشباع متناوب)، سه سطح نیتروژن از منبع اوره (0 و 75 و 150 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک)، و سه سطح فسفر از منبع منوکلسیم فسفات (0 و 25 و 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) بودند. بعد از 90 روز گیاهان برداشت‌ شدند و غلظت و مقدار جذب نیتروژن و فسفر و پتاسیم در ریشه و بخش هوایی آن‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد غلظت پتاسیم بخش هوایی و ریشه، فاکتور انتقال نیتروژن، و مقدار جذب پتاسیم بخش هوایی در رقم علی کاظمی به‌طور معنا‌داری (P<0.05) بیشتر از هاشمی است و غلظت فسفر ریشه، فاکتور انتقال فسفر، و مقدار جذب فسفر ریشه در رقم هاشمی به‌طور معنا‌داری بیشتر از علی کاظمی است. همچنین غلظت فسفر بخش هوایی و ریشه، غلظت پتاسیم بخش هوایی، مقدار جذب نیتروژن بخش هوایی، و مقدار جذب فسفر و پتاسیم بخش هوایی و ریشه در شرایط رطوبتی غرقاب دائم به‌طور معنا‌داری بیشتر از اشباع متناوب بود. اثر متقابل نیتروژن و فسفر نیز بر غلظت نیتروژن و پتاسیم بخش هوایی و ریشه، غلظت فسفر ریشه، فاکتور انتقال نیتروژن و فسفر، مقدار جذب نیتروژن، فسفر، و پتاسیم بخش هوایی و ریشه معنا‌دار بود.