تأثیر دیازینون در پارامترهای هماتولوژیک خون سیاه ماهی (Capoeta damascina)

چکیده
   دیازینون یکی از پرکاربردترین آفت‌کش‌های گروه ارگانوفسفره است که پس از استفاده به منظور ازبین‌بردن آفات مختلف ممکن است به محیط‌های آبی راه یابد و تأثیراتی را در آبزیان و در نهایت انسان بگذارد. به همین علت، مطالعة حاضر به منظور بررسی تأثیرات غلظت‌های 5/0، 1 و 5/1 پی‌پی‌ام (که قبلاً در برخی مناطق تخمین زده شده بودند) از آفت‌کش دیازینون در پارامترهای هماتولوژیک (هموگلوبین، هماتوکریت، گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید، MCV^[1]، MCH^[2]، MCHC^[3]، لنفوسیت‌ها، مونوسیت‌ها، ائوزینوفیل‌ها و مونوسیت‌های خون Capoeta damascina) با میانگین وزنی 84/15 گرم و میانگین طولی 06/13 سانتی‌متر در مدت 9 روز و با سه زمان نمونه‌برداری در روزهای اول، پنجم و نهم انجام شد. سنجش‌ها در ماهیان در معرض دیازینون، نسبت به گروه کنترل، در هر سه زمان نمونه‌برداری نشان‌دهندة کاهشی معنی‌دار در میزان هموگلوبین، هماتوکریت، تعداد گلبول‌های سفید، تعداد گلبول‌های قرمز و لنفوسیت‌ها بود، اما تعداد نوتروفیل‌ها به صورت معنی‌داری در گروه‌های در معرض دیازینون نسبت به گروه کنترل افزایش یافت؛ با این حال، تفاوت عمده‌ای در مقادیر MCV، MCH و MCHC مشاهده نشد. این مطالعه نشان می‌دهد که پارامترهای خونی این ماهی می‌توانند بیومارکر مناسبی برای وجود دیازینون در محیط آبی باشند.