تأثیر تنش خشکی در مراحل مختلف رشد رویشی و زایشی بر کمّیت و کیفیت محصول گوجه‌فرنگی

چکیده
    تنش‌های غیرزنده از جمله تنش خشکی ناشی از کمبود آب، یکی از تهدیدهای جدی تولیدات کشاورزی در سراسر جهان به شمار می‌رود و یافتن مکان بدون تنشی که گیاهان بتوانند به سطح پتانسیل عملکردی خود برسند بسیار مشکل است. تنش خشکی خصوصاً در مرحلة میوه‌دهی با تخصیص بیش از 17درصد کاهش عملکرد ناشی از تنش‌های غیرزنده به خود از اهمیت خاصی برخوردار است. از‌این‌رو به‌منظور بررسی تأثیر زمان و مقدار آب استفاده‌شده بر واکنش مراحل مختلف رشد رویشی و زایشی و کیفیت محصول تولیدی گوجه‌فرنگی آزمایشی در مزرعة تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر در قالب طرح پایه ‌بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی مدت دو سال انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: 1. آبیاری کامل در کل دورة رشد(I₁)؛2. آبیاری کامل تا شروع زمان میوه‌دهی و اعمال تنش آبی تخلیه 65‌درصدی رطوبت قابل استفاده (AW) خاک(I₂)؛ 3. آبیاری کامل تا شروع میوه‌دهی و اعمال تنش آبی تخلیه 80‌درصدی رطوبت قابل استفاده خاک(I₃)؛ 4. اعمال تنش آبی تخلیه 65‌درصدی رطوبت قابل استفاده خاک تا شروع میوه‌دهی و سپس آبیاری کامل تا پایان دورة رشد(I₄)؛ 5. اعمال تنش آبی تخلیه 80‌درصدی رطوبت قابل استفادة خاک تا شروع میوه‌دهی و سپس آبیاری کامل تا پایان دورة رشد(I₅)، به‌دقت اجرا و صفات مورد نظر شامل عملکرد در واحد سطح، وزن تک‌میوه، کارایی مصرف آب، اسید غالب (اسید‌سیتریک)، ویتامین ث، مواد جامد محلول و pH اندازه‌گیری ‌شد. نتایج آزمایش حاکی از وجود اختلاف معنادار ناشی از تأثیر تیمارهای مختلف بر عملکرد محصول و کارایی مصرف آب، مواد جامد محلول و اسیدیته (pH) بود. اختلاف معناداری برای اسید غالب، ویتامین ث و وزن تک‌میوه مشاهده نشد. درمجموع براساس صفات بررسی‌‌شده، تیمار شمارة 4 با مصرف 6336 متر‌مکعب آب در هکتار در سال، برتری خود را نشان داد.