تأثیر اسید جیبرلیک، اسید سولفوریک، و نیترات پتاسیم بر جوانه‌زنیِ بذر سه گونۀ زالزالک بومی ایران

چکیده
   در این تحقیق، با توجه به مشکلات جوانه‌زنیِ بذر زالزالک، روش‌های گوناگون تیمار بذر قبل از کاشت آزمایش شد. پیش‌تیمارها با استفاده از اسید جیبرلیک، اسید سولفوریک، و نیترات پتاسیم، انجام شد. گونه‌های بررسی‌شده عبارت‌اند از: C. babakhanloui، Crataegus aminii، و C. persica که هر سه مورد از گونه‌های انحصاری ایران‌به‌شمار می‌روند. برای بررسی، آزمایش‌ها با سه بار تکرار، که هر تکرار 30 بذر را شامل می‌شد، به‌صورت کاملاً ‌‌‌تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد که بهترین و مؤثرترین تیمار در گونۀ C. amini تیمار نیترات پتاسیم 1 درصد با 667/38 درصد جوانه‌زنی بیشترین جوانه‌زنی را داراست. تیمارهای اسید سولفوریک 98 درصد به مدت 15 دقیقه، و اسید سولفوریک 50 درصد به مدت 15 و 30 دقیقه فاقد جوانه‌زنی‌اند. در گونۀC. babakhanloui  تیمار نیترات پتاسیم 1 درصد با 44 درصد جوانه‌زنی بالاترین درصد جوانه‌زنی را دارد و تیمار اسید سولفوریک 98 درصد به مدت 15 دقیقه با 33/9 درصد جوانه‌زنی نا‌موفق‌ترین تیمار در این گونه است. در C. persica درصد جوانه‌زنی تیمار نیترات پتاسیم 5/0 درصد با 33/49 درصد بالاترین درصد جوانه‌زنی، و تیمار اسید سولفوریک 98 درصد به مدت 30 دقیقه فاقد جوانه‌زنی است. در تیمار شاهد هیچ‌گونه جوانه‌زنی مشاهده نشد. با وجود عملکرد بهتر تیمارهای نیترات پتاسیم به‌علت نیاز به جدا‌کردن درون‌بر چوبی بذر به‌سبب اثر مستقیم نیترات پتاسیم، استفاده از این روش در سطح تولید بالا میسر نیست و موقعیت کاملاً آزمایشگاهی است. تیمارهای اسید سولفوریک با وجود درصد پایین جوانه‌زنی در برخی گونه‌ها کاربردی‌تر است.