بهینه‌سازی کشت درون‌شیشه‌ای پایه‌های رویشی تترا، نماگارد و GF677

چکیده
    با توجه به مشکلات ناشی از کاربرد پایه ­های بذری و غیر­یکنواخت در باغ­های درختان میوة هسته­دار، استفاده از پایه­ های یکنواخت و سازگار با این درختان الزامی است. به منظور تعیین بهترین محیط کشت، ریزنمونه های جوانة انتهایی و جوانه­ های جانبی پایه ­های تترا، نماگارد و GF677 در اواسط بهار تهیه شدند و پس از گندزدایی، در شرایط درون‌شیشه­ای روی محیط­های کشت MS تغییر‌یافته، WPM و Knop هر کدام دارای 6/0 میلی­گرم در لیتر بنزیل آدنین و 01/0 میلی­گرم در لیتر نفتالین استیک اسید قرار گرفتند. این پژوهش به‌صورتآزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایۀ کاملاً تصادفی با چهار تکرار و چهار نمونه در هر تکرار به اجرا درآمد. طبق نتایج، پایه­های تترا، GF677 و نماگارد به‌ترتیب بیشترین تعداد گیاهچه را تولید کردند. پایة نماگارد در محیط کشت Knop، هیچ پرآوری را به همراه نداشت. ریزنمونه­های نماگارد در این محیط کلروز شدند. این محیط کشت به ایجاد کلروز در گیاهچه­ های حاصل از ریزنمونۀ تترا منجر شد. ریزنمونه­های هر سه پایه در محیط MS تغییر‌یافته، بیشترین تعداد و طول گیاهچه را تولید کردند، بنابراین، تیمار ترکیب تنظیم‌کننده­ های رشد روی محیط MS تغییر‌یافته ارزیابی شد. به منظور تعیین بهترین ترکیب تنظیم‌کننده­ های رشد، سه ترکیب مختلف ارزیابی و بررسی شد. ترکیب هورمونی 6/0 میلی­گرم در لیتر بنزیل آدنین و 01/0 میلی­گرم در لیتر نفتالین استیک اسید، بیشترین تعداد و طول گیاهچه را تولید کردند. افزایش غلظت تنظیم‌کننده­ های رشد به میزان 8/0 و 1 میلی­گرم در لیتر بنزیل آدنین و 1/0 و 5/0 میلی­گرم در لیتر نفتالین استیک اسید به شیشه­ای‌شدن و تولید کالوس در پایة GF677 منجر شد. در هر سه ریزنمونه بیشترین تعداد ریشه و درصد ریشه­ زایی در محیط MS تغییر‌یافته با 1 میلی­گرم در لیتر نفتالین استیک اسید حاصل شد. پایة تترا بیشترین تعداد و طول ریشه را تولید کرد.