بررسی نوع ادبی مرثیه در زبان اردو

چکیده
   زبان اردو از تمام گونه‌های ادبی‌منظوم و منثور فارسی استفاده نموده و سرمایه‌ای عظیم فراهم آورده است. در میان انواع ادبی منظوم اردو، «مرثیه» نوعی است که برخی از محققان و نقادان شبه‌قاره‌ای برآنند که نوع ادبی مستقل از عربی و حتی فارسی است. آنچه مسلم است این است که مویه و نوحه بر متوفی در فرهنگ تمام ملت‌ها از زمان‌های دور وجود داشته و دارد و در این میان، تفاوت فقط در نوع ابراز آن و شدت و ضعف بیان تأثرات قلبی است. در این بین مرثیه شهدای کربلا به دلیل وجهة دینی شکل خاصی به خود گرفته است. مرثیه‌سرایان اردو زبان که بیشتر از مسلمانان شیعی مذهب‌اند، آن را چنان گسترده‌اند که بیشتر محققان و منتقدان سراسر شبه قاره، بدون تمایز دین ومذهب به اهمیت ادبی‌آن اذعان دارند. آنان اجزائی‌را به مرثیه افزودند که افزون بر حزن‌انگیز بودن، به دلیل ویژگی‌های دراماتیک و نمایشنامه‌ای و غیره خواننده و شنونده را به خود جلب می‌کند. تقسیم‌بندی مرثیه به بخش‌ها واجزاء گوناگون، مانند «چهره‌سراپا»، «آمد»، «جنگ» و غیره در قالب ترکیب‌بند مسدس در دوره‌های مختلف گونه‌ای ادبی را بوجود‌آورد که فقط شاعران بلند‌مرتبه می‌توانستند در این عرصه عرض اندام کنند و خود بخود در دورة درخشش مرثیة اردو در شهر لکنئو نوحه‌سرایان کم‌سواد و شاعران کم تجربه‌کنار رفته و با حضور شاعران بلند مرتبه‌اهمیت ادبی مرثیة اردو افزایش بسیار یافت.