بررسی ماهیت حق حبس در نکاح و چگونگی استیفای آن

چکیده
    حق حبس در نکاح، بحثی حقوقی است که زوایای آن به بررسی و تبیین بیشتر نیاز دارد. چیستی این حق و چگونگی بهره‌مندی زوجین از آن، کمتر مورد توجه اندیشمندان بوده است. در کلمات فقها و حقوقدانان فقط اشاراتی به آن رفته و زوایای پنهان بسیاری در آن می‌باشد. مقاله حاضر، با شیوه کتابخانه‌ای و تجزیه و تحلیل داده‌های مطالعاتی، ابتدا به مفهوم حق و چیستی و انواع آن پرداخته و سپس به ماهیت حق حبس اشاره شده و ضمن واکاوی ماده 1085 ق.م، تبیین شده که حق حبس در نکاح، از جمله حقوق عینی است. به لحاظ حقوقی، بر وجود آن، تسالم است؛ گرچه از منظر فقهی، مخالفینی دارد. عموماً این حقّ را برای مرد هم قائل شده‌ و آن را مقتضای معاوضی بودن عقد نکاح می‌دانند. همچنین مشخص گردیده‌ است که چنانچه زوجین هر دو حق حبس را اعمال کردند، چگونه باید عمل کرد. و نیز مبرهن شده است که اگر بخشی از مهر مؤجل بود، تا مقدار حالّ آن تأدیه نشده است، زوجه حق حبس دارد.