بررسی صفات زراعی و فیزیولوژیکی در سوماکلون‌های توتون (Nicotiana tabacum L.)

چکیده
   امروزه توتون یکی از گیاه صنعتی مهم در سطح جهان محسوب می‌شود. در این تحقیق برای ایجاد تنوع سوماکلونی ابتدا از مغز ساقه رقم بارلی21 در محیط کشت MS حاوی 2 میلی‌گرم در لیتر NAA تولید کالوس گردید. این کالوس‌ها در محیط کشت MS حاوی 1 میلی‌گرم در لیتر BAP و 1/0 میلی-گرم در لیتر NAA باززایی شدند. برای تعیین همبستگی صفات و برازش مدل رگرسیون چند متغیره برروی عملکرد در بوته‌های سوماکلون حاصل از کشت کالوس، این بوته‌ها به همراه رقم شاهد بارلی21 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش مورد مقایسه و بررسی قرار گرفتند. پس از اندازه‌گیری صفات مختلف زراعی و فیزیولوژیکی، همبستگی ساده و کانونیک صفات محاسبه و نیز مدل رگرسیون چند متغیره عملکرد تشکیل گردید. بررسی ضرایب همبستگی کانونیک نشان داد که بین درصد نیکوتین با دو صفت عملکرد برگ سبز و ارتفاع بوته و نیز بین درصد قند با صفات ارتفاع بوته، عرض برگ و طول میانگره همبستگی وجود دارد. در مدل رگرسیون نیز مهمترین صفاتی که وارد شدند شامل ارتفاع بوته، طول برگ، درصد نیکوتین و قطر ساقه بودند (8/0=R2). این صفات به عنوان مهمترین صفات مؤثر بر عملکرد می تواند مد نظر محققان قرار گیرد.