بررسی روند تغییرات ضریب همخونی بره و والدین و اثر آن بر وزن پشم گوسفندان ایران‏بلک مرکز اصلاح ‏نژاد دام شمال شرق کشور

چکیده
    اثر ضریب همخونی بره و والدین بر وزن پشم با استفاده از 10868 رکورد وزن پشم مربوط به 3244 رأس برۀ ایران‏بلک (1633 نر و 1611 ماده) حاصل از 96 قوچ و 995 میش جمع‏آوری‌شده طی سال‏های 1362 تا 1385 در مرکز اصلاح‏ نژاد دام شمال شرق کشور (ایستگاه عباس‏آباد، واقع در در کیلومتر 25 سرخس‌ـ‌مشهد) بررسی شد. اثر سال و ماه پشم‌چینی، ضریب همخونی بره و مادر، جنس، و تیپ تولد بره بر وزن پشم معنی‏دار بود. 6/92 درصد حیوانات موجود در شجره، هم‌خون بودند. میانگین و انحراف‏ معیار ضریب همخونی بره، پدر، و مادر در کل جمعیت به‌ترتیب 1/6±1/8 و 1/6±5/6 و 8/5±3/5 و در جمعیت هم‏خون 7/5±0/9 و 1/6±0/7 و 8/5±7/5 درصد بود. حداقل و حداکثر ضریب همخونی بره به‌ترتیب صفر و 4/36 درصد بود. افزایش هر یک‌ درصد ضریب همخونی بره، سبب کاهش وزن پشم به مقدار 9/26 و 8/4 و 3/4 و 1/13 گرم در بره‌های نر چهارقلو، مادۀ دوقلو، مادۀ سه‏قلو، و مادۀ چهارقلو شد. با افزایش هر یک درصد ضریب همخونی مادر، وزن پشم بره‏ها به میزان 4/1 گرم کاهش یافت. روند تغییرات سالانۀ ضریب همخونی برای کل حیوانات و حیوانات هم‌خون به‌ترتیب 02/0±2/0 و 02/0±1/0 درصد و معنی‌دار بود. برای کاهش تأثیرات زیان‏بار هم‏خونی، لازم است برنامۀ تلاقی کنترل‌شده درنظر گرفته شود.