بررسی تنوع ژنتیکی و تجزیه به مؤلفه‌های اصلی برای صفات مورفولوژیک و فنولوژیک در تعدادی از ژنوتیپ‌های خلر (Lathyrus sativus

چکیده
    تنوع ژنتیکی 20 ژنوتیپ خلر بر پایه صفات مورفولوژیکی و فنولوژیکی در سال زراعی 86-85 بررسی شد. بعد از انجام آزمون نرمالیته، داده‌ها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار تجزیه آماری شدند و برای مقایسه میانگین از آزمون دانکن استفاده گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ‌ها از لحاظ اغلب صفات مورد مطالعه اختلاف بسیار معنی‌داری وجود داشت. ضرایب همبستگی نشان داد که عملکرد اقتصادی بیشترین همبستگی فنوتیپی مثبت و معنی‌دار را به ترتیب با صفات وزن کل غلاف، وزن بوته هنگام برداشت دانه و تعداد غلاف در کپه داشت. عملکرد بیولوژیک بیشترین ضرایب همبستگی فنوتیپی مثبت و معنی‌دار را به ترتیب با صفات وزن بوته هنگام برداشت دانه، وزن کل غلاف، وزن پوسته و تعداد کل غلاف در کپه داشت. نتایج تجزیه علیت نشان داد که صفات وزن کل غلاف و وزن بوته به دلیل دارا بودن اثر مستقیم مثبت و قابل توجه و همچنین بالا بودن اثر غیر مستقیم از طریق صفات دیگر می‌توانند به ترتیب به عنوان معیار گزینش در جهت اصلاح برای افزایش عملکرد اقتصادی و بیولوژیک در خلر مطرح گردند. نتایج تجزیه به مؤلفه‌های اصلی نشان داد که مؤلفه‌های اول و دوم 1/69 درصد از تغییرات کل واریانس را توجیه می‌نمایند. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه‌ای 3 گروه را نشان داد: در گروه اول 16 ژنوتیپ (G1-G16)، گروه دوم 3 ژنوتیپ (G17-G19) و گروه سوم ژنوتیپ G20 قرار گرفتند. این گروه بندی ژنوتیپ‌ها با نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی کاملاً مطابقت داشت.