بررسی تنوع ژنتیکی گیاه دارویی کاکوتی L.) tenuior Ziziphora ( در ایران با استفاده از نشانگر مولکولیRAPD

چکیده
   کاکوتی یکی از گیاهان دارویی و معطر است که پراکنش وسیعی در ایران دارد. در این پژوهش نشانگر مولکولی RAPD با استفاده از 16 آغازگر برای تعیین تنوع ژنتیکی در 39 نمونه کاکوتی tenuior Ziziphora از 21 منطقه جغرافیایی ایران استفاده شد. تعداد 100 باند چند شکل از 110 باند تکثیری ایجاد گردید که با استفاده از نرم افزار NTsys آنالیز داده ها انجام شد و ضریب تشابه جاکارد جهت محاسبه تشابه میان نمونه ها استفاده گردید. میزان تشابه محاسبه شده بر اساس باندهای چند شکل در دامنهای از 19/0تا 77/0 قرار داشت و میانگین تشابه نیز برابر با 43/0 بود. بیشترین قطعات تکثیر شده چند شکل 12 عدد و مربوط به آغازگرTIBMBA-06 بود، در حالیکه آغازگر TIBMBB-13 با 3 باند کمترین قطعات چند شکل را داشتند. متوسط تعداد باند برای هر آغازگر 9/6 و متوسط باندهای چند شکل 3/6 برآورد گردید. تجزیه خوشه ای بر پایه ماتریس تشابه و با روش UPGMA صورت گرفت. بر اساس تجزیه خوشه ای، در ضریب تشابه 43/0 نمونه های کاکوتی به 6 گروه تقسیم شدند. بر اساس ماتریس تشابه، کمترین شباهت (19/0) مربوط به دو نمونه مشهد و اسلامیه یزد با فاصله جغرافیایی زیاد و بیشترین شباهت (77/0) بین دو نمونه از یاسوج از یک منطقه جغرافیایی بود. نتایج حاکی از وجود تنوع ژنتیکی بالایی در میان نمونه های مورد بررسی بوده است.