بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‎های اصلاحی اسپرس تحت شرایط شور مزرعه

چکیده
    اصلاح برای افزایش عملکرد اسپرس تحت محیط شور از راه‎حل‎های مناسب برای غلبه نسبی بر این مشکل بوده، و حفظ تنوع ژنتیکی و بالا بودن وراثت‎پذیری عملکرد در محیط شور لازمه اصلی این رویکرد است. این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد و خصوصیات زراعی ژنوتیپ‎های اصلاحی اسپرس، برآورد پارامتر‌های ژنتیکی، تعیین فاصله ژنتیکی و شناسایی نمونه‌های مناسب جهت مطالعات تکمیلی انجام پذیرفت. بدین منظور تعداد 30 ژنوتیپ اصلاحی طی دو سال (85-1384) در یک منطقه شور در قالب طرح آماری بلوک‎های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاکی از اختلاف بارز بین ژنوتیپ‎ها برای عملکرد و برخی صفات زراعی بود که نشان‎دهنده تنوع ژنتیکی مناسب در این ژرم‎پلاسم‎ها می‎باشد. مقادیر ضرایب تنوع ژنتیکی نشان داد که در سال اول صفات تعداد ساقه و عملکرد علوفه خشک و در سال دوم تعداد ساقه و تعداد خوشه در بوته دارای حداکثر تنوع ژنتیکی بودند. بیشترین میزان وراثت‌پذیری صفات مربوط به حساسیت به سفیدک سطحی و ارتفاع بوته و کمترین میزان آن به صفات درصد سبز شدن و قطر تاج پوش اختصاص داشت. گروهبندی ژنوتیپ‎ها بر اساس خواص فنوتیپی، آنها را در سه گروه طبقه‎بندی کرد که بر این مبنا نمونه‌های برتر و ژنوتیپ‎های دارای فواصل ژنتیکی بیشتر به منظور استفاده در مطالعات بعدی شناسایی شدند. در مجموع نتایج حاکی از بالا بودن تنوع ژنتیکی و وراثت‎پذیری عملکرد و برخی خصوصیات زراعی در ژرم‌پلاسم‎های اسپرس تحت محیط شور می‎باشد که کارایی روش‎های گزینش برای توسعه ارقام متحمل را نوید می‌دهد.