بررسی تنوع ژنتیکی برخی از ژنوتیپ های گردوی ایرانی(Juglans regia L.) با استفاده از نشانگر مولکولی رپید RAPD

چکیده
   گردو از محصولات مهم خشکباری است که ایران یکی از مراکز مهم پراکنش و کشت و کار آن به شمار می رود. در این مطالعه از صفات مورفولوژیک و نشانگرهای مولکولی RAPD برای تعیین سطح تنوع و خویشاوندی 31 ژنوتیپ برتر از ایران و چهار رقم خارجی گردو استفاده گردید. 14 آغازگر RAPD در مجموع 180 نوار در کل ژنوتیپ‌ها تکثیر کردند که از بین آنها 174 نوار چند شکل بودند. محدوده تشابه ژنتیکی ژنوتیپ‌ها بین 37/0 تا 89/0 بدست آمد. در تجزیه خوشه‌ای، نمونه‌ها در حد تشابه 50 % بر اساس زمینه ژنتیکی متفاوت در 5 گروه جای گرفتند. چهار رقم خارجی و 26 ژنوتیپ از استانهای مختلف در گروه پنجم قرار گرفتند که شامل ژنوتیپ‌هایی از نی‌ریز فارس، شهرکرد و ضیاء آباد قزوین بودند. تقریباً تمامی ژنوتیپ‌ها در مولفه اول و ژنوتیپ‌های NFE3، NFE5، JAHAN1 و CCGM1 در مولفه دوم مقدار عددی بیشتری نشان دادند. که هر کدام به تنهایی در تجزیه گروه مستقلی را تشکیل دادند. نتایج بدست آمده نشان داد که نشانگر مولکولی راپید RAPD برای بررسی تنوع ژنتیکی گردو یک روش کارآمد می‌باشد. این ژنوتیپ‌ها با پایه ژنتیکی متفاوت و صفات مناسب باغبانی نشان دادند که کاندیدهای مطلوبی برای استفاده مستقیم یا در برنامه بهبود کمی و کیفی گردو هستند.