بررسی تنوع ژنتیکی برخی از نمونه‌های خرمالو با استفاده از خصوصیات مرفولوژیکی و نشانگرهای RAPD

چکیده
    در این پژوهش تنوع ژنتیکی 29 نمونه و ژنوتیپ خرمالو با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و RAPD مورد بررسی قرار گرفت. صفات وزن تر میوه، قطر طولی و عرضی میوه، سفتی گوشت میوه، pH، TA، TSS عصاره میوه، شاخص طعم میوه، رنگ پوست و گوشت میوه، وجود بذر در میوه، و طول و عرض برگ بررسی شدند. همچنین تعداد 100 آغازگر تصادفی در انجام واکنش PCR روی نمونه‌ها آزمایش شد. نتایج تجزیه واریانس صفات اندازه‌گیری شده نشان داد که تمام آنها در محدوده ارقام معنی‌دار هستند. نتایج تجزیه همبستگی ساده وجود همبستگی‌های منفی و مثبت معنی‌دار بین برخی صفات را نشان داد. همچنین از تجزیه فاکتور برای تعیین تعداد عامل‌های اصلی استفاده شد. صفات موثر در 4 گروه عاملی قرار گرفتند که مجموعاً 75/76% از کل تغییرات را توجیه نمودند. در مورد داده‌های RAPD تعداد 13 آغازگر تکثیر DNA الگو را به خوبی انجام داده و بین نمونه‌ها چندشکلی نشان دادند. در مجموع 65 نوار در کل نمونه‌ها تکثیر یافتند که 64 عدد از آنها چندشکل بودند. تجزیه کلاستر نمونه‌ها بر اساس نوارهای چندشکل با استفاده از ضریب تشابه جاکارد و به روش UPGMA انجام گرفت. در تجزیه خوشه‌ای، نمونه‌ها در حد تشابه 60 % در 4 گروه مجزا جای گرفتند. گونه‌های وحشی خرمالو از انواع خوراکی جدا شده و در دو گروه مجزای لوتوس و ویرجینیانا قرار گرفتند و خرمالوهای خوراکی نیز در دو گروه معمولی و ژاپنی قرار گرفتند. ضریب کوفنتیکی بین ماتریس تشابه و دندروگرام در حد 97/0 = r بدست آمد که برازش مناسب دندروگرام به ماتریس تشابه را نشان داد.