بررسی تجمع و آزادسازی مواد فتوسنتزی ساقه در ارقام زراعی گندمهای ایران تحت شرایط فاریاب و تنش خشکی طی فاز رشد زایشی
چکیده
ذخایر ساقه به عنوان یکی از منابع مهم تامینکننده کربن در شرایط تنش خشکی مطرح است. آگاهی از تنوع ژنتیکی برای ذخیرهسازی و انتقال مجدد کربن در برنامههای اصلاحی میتواند مورد استفاده قرار گیرد. هدف تحقیق حاضر مقایسه توان ذخیرهسازی و انتقال مجدد کربن در کلیه ارقام زراعی گندمهای ایران (81 رقم) بود. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار و در دو شرایط فاریاب و تنش خشکی در مزرعه تحقیقات کشاورزی دانشگاه تهران (کرج) در سال 87-1386 اجرا شد. تنش خشکی از مرحله سنبلهدهی شروع و تا رسیدگی فیزیولوژیک ادامه یافت. مقدار تجمع و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی با استفاده از روش وزنی تعیین شد. اندازهگیری وزن خشک از زمان گردهافشانی تا رسیدگی فیزیولوژیک با فاصله 8 روز انجام گردید. ارتباط طول و وزن مخصوص میانگرهها با تجمع و انتقال مجدد کربن بررسی شد. نتایج نشان داد که وزن خشک میانگرههای زیرین بیشتر از میانگره بالای بود. بیشترین میانگین انتقال مجدد، مربوط به میانگرههای زیرین بود. پدانکل و پنالتی میت (میانگره دوم از بالا) در رتبههای دوم و سوم بودند. تنش مقدار آزاد سازی مواد فتوسنتزی از میانگرهها را در برخی از ارقام کاهش و در تعدادی دیگر افزایش داد. روند مشابهی در خصوص کارآیی انتقال مجدد دیده شد. ارتباط بین طول و وزن مخصوص میانگرهها با ذخیرهسازی و انتقال مجدد کربن بسته به میانگرهها و شرایط آزمایشی متفاوت از یکدیگر بود. ارتباط عملکرد و انتقال مجدد در شرایط فاریاب معنیدار نبود. عملکرد دانه در شرایط تنش همبستگی مثبت و معنیداری با انتقال مجدد از میانگرههای زیرین ساقه نشان داد. وجود تنوع ژنتیکی بالا در ذخیرهسازی و انتقال مجدد در بین ارقام نشان میدهد که امکان تغییر صفات مذکور در برنامههای اصلاح نباتات وجود دارد.
نویسنده : مهدی جودی؛ علی احمدی؛ ولی اله محمدی؛ علیرضا عباسی؛ حمید محمدی؛ محمد اسماعیل پور؛ زینب بیات؛ بهروز ترکاشوند ذخایر ساقه به عنوان یکی از منابع مهم تامینکننده کربن در شرایط تنش خشکی مطرح است. آگاهی از تنوع ژنتیکی برای ذخیرهسازی و انتقال مجدد کربن در برنامههای اصلاحی میتواند مورد استفاده قرار گیرد. هدف تحقیق حاضر مقایسه توان ذخیرهسازی و انتقال مجدد کربن در کلیه ارقام زراعی گندمهای ایران (81 رقم) بود. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار و در دو شرایط فاریاب و تنش خشکی در مزرعه تحقیقات کشاورزی دانشگاه تهران (کرج) در سال 87-1386 اجرا شد. تنش خشکی از مرحله سنبلهدهی شروع و تا رسیدگی فیزیولوژیک ادامه یافت. مقدار تجمع و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی با استفاده از روش وزنی تعیین شد. اندازهگیری وزن خشک از زمان گردهافشانی تا رسیدگی فیزیولوژیک با فاصله 8 روز انجام گردید. ارتباط طول و وزن مخصوص میانگرهها با تجمع و انتقال مجدد کربن بررسی شد. نتایج نشان داد که وزن خشک میانگرههای زیرین بیشتر از میانگره بالای بود. بیشترین میانگین انتقال مجدد، مربوط به میانگرههای زیرین بود. پدانکل و پنالتی میت (میانگره دوم از بالا) در رتبههای دوم و سوم بودند. تنش مقدار آزاد سازی مواد فتوسنتزی از میانگرهها را در برخی از ارقام کاهش و در تعدادی دیگر افزایش داد. روند مشابهی در خصوص کارآیی انتقال مجدد دیده شد. ارتباط بین طول و وزن مخصوص میانگرهها با ذخیرهسازی و انتقال مجدد کربن بسته به میانگرهها و شرایط آزمایشی متفاوت از یکدیگر بود. ارتباط عملکرد و انتقال مجدد در شرایط فاریاب معنیدار نبود. عملکرد دانه در شرایط تنش همبستگی مثبت و معنیداری با انتقال مجدد از میانگرههای زیرین ساقه نشان داد. وجود تنوع ژنتیکی بالا در ذخیرهسازی و انتقال مجدد در بین ارقام نشان میدهد که امکان تغییر صفات مذکور در برنامههای اصلاح نباتات وجود دارد.
تعداد صفحه : 14
مشخصات فایل : 357KB / PDF
قیمت : رایگان