بررسی تاویل اقوال مشایخ در کشف المحجوب هجویری

چکیده
    کشف المحجوب ابوالحسن علی بن عثمان جلّابی هجویری غزنوی، نخستین متن مستقلّ صوفیانه به زبان فارسی، حاوی اطّلاعات ارزشمندی در مسائل مختلف تصوّف است. ازآنجاکه یکی از محوری‌ترین مسائل مطرح در پی‌بردن به نظرگاه‌ها و ترسیم جهان‌نگری و حتّی روان‌شناسی روحی و عرفانی صوفیان، بررسی تأویلات و تفسیرات ایشان از آیات و احادیث و اقوال مشایخ و نیز نحوة تفسیر هستی و پدیده‌های طبیعی است، در این مقاله تلاش شده تا سازکارها و چهارچوب‌های تأویلی اِعمال‌شده در اقوال مشایخ ـ از جمله صبغه‌های استدلالی یا ذوقی و خیالی در تفاسیر، میزان پایبندی مؤلّف کتاب به ظاهر متن، نحوة توجّهاتش به اجزای جملات و ارتباطات نحوی مؤثّر و تعیین‌کننده در برداشت‌های او از آنها ـ بررسی شود.