بررسی اثر تنش خشکی بر فعالیت آنزیم‎های فسفاتاز اسیدی و قلیایی در محور جنینی بذر دو رقم گندم نان در مراحل اولیه جوانه‎زنی

چکیده
   مقاومت به خشکی در مرحله جوانه‎زنی بذر و مراحل اولیه رشد گیاهچه برای بقاء و رشد آن در زمین‎هایی که با کمبود آب مواجهند مهم است. آنزیم‌های فسفاتاز به طور وسیعی در گیاهان یافت می‌شوند. فسفاتازها دفسفریلاسیون فسفات آلی و تبدیل آن به فسفات معدنی را بر عهده دارند. آزمایش جوانه‎زنی در دو رقم گندم نان (سرداری و الوند) در پتانسیل‎های مختلف پلی اتیلن گلایکول (0، 4-، 8-، 12-، 16- بار) انجام گرفت. تنش خشکی باعث کاهش صفات جوانه‎زنی در هر دو رقم سرداری و الوند گردید. به منظور بررسی فعالیت آنزیم‎های فسفاتاز (اسیدی و قلیایی) در بذرهای مقاوم و حساس به خشکی در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل رقم (سرداری و الوند)، تنش خشکی (0، 4-، 8-، 12- و 16- بار) و زمان آبگیری (6، 12 و 18 ساعت) بود. نتایج نشان داد که تنش‌ خشکی سبب افزایش آنزیم‎های فسفاتاز (اسیدی و قلیایی) گردید و با افزایش سطح تنش تا 12- بار فعالیت این آنزیم‎ها افزایش یافت. این افزایش فعالیت آنزیم در رقم مقاوم به تنش خشکی (سرداری) بیشتر از رقم حساس (الوند) بود. فعالیت فسفاتاز اسیدی و قلیایی در هر دو رقم مقاوم و حساس به خشکی با افزایش زمان آبگیری افزایش یافت. در این آزمایش بیشترین میزان فعالیت آنزیم فسفاتاز اسیدی و قلیایی مربوط به 18 ساعت آبگیری بود و فعالیت فسفاتاز اسیدی در محور جنینی از فسفاتاز قلیایی بیشتر بود.