برآورد روند ژنتیکی صفات تولیدی و تعیین برخی عوامل تأثیرگذار بر آن در گاوهای هلشتاین ایران

چکیده
    در این مطالعه، روند ژنتیکی صفات تولیدی گاوهای هلشتاین ایران، با استفاده از داده‌های مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی کشور مربوط به گاوهای زایش اول بین سال‌های 1370 الی 1385 برآورد شد. جهت بررسی برخی عوامل موثر بر تغییرات روند ژنتیکی از داده‌های 18 واحد گاوداری دارای رکوردهای مورد نظر استفاده شد. اجزاء ماتریس (کو)واریانس و پارامترهای ژنتیکی با استفاده از تجزیه همزمان پنج صفتی و الگوریتم ترکیبی EM-AI نرم‌افزار WOMBAT برآورد گردید. وراثت‌پذیری صفات شیر، چربی، پروتئین، درصد‌ چربی و درصد‌ پروتئین به ترتیب، 255/0، 197/0، 210/0، 317/0 و 308/0 برآورد شد. روند ژنتیکی از تابعیت خطی میانگین بهترین پیش‌بینی نااریب خطی ارزش اصلاحی حیوانات بر سال تولد برآورد گردید. روند ژنتیکی در کل جمعیت برای صفات شیر، چربی و پروتئین به ترتیب برابر 655/2± 437/35، 059/0± 714/0، 069/0± 945/0 کیلوگرم و برای درصد چربی و درصد پروتئین 0005/0± 006/0- و 0002/0± 002/0- بدست آمد (001/0>P). مقایسه روند ژنتیکی 18 گله با یکدیگر نشان داد که بین روند ژنتیکی برآورد شده در گله‌های مختلف تفاوت معنی‌داری وجود دارد (001/0>P). در بررسی تأثیر برخی عوامل باروری بر روند ژنتیکی، تأثیر سن در زمان اولین زایش (01/0>P) و میانگین تعداد زایش (05/0>P) بر روند ژنتیکی صفات تولیدی معنی‌دار شد. اثر حذف دام‌ها بر روند ژنتیکی صفات تولیدی معنی‌دار بود (05/0>P). در گله‌های مورد بررسی بطور عمده دام‌ها تحت عوامل غیرارادی حذف شده و سهم حذف ارادی اندک بود. تأثیر حذف غیرارادی بر روند ژنتیکی معنی‌دار بود (01/0>P).