برآورد اثر ژن‌ها و ترکیب پذیری برخی از صفات کمی برنج به روش دای آلل

چکیده
    تعداد هشت رقم برنج ایرانی و خارجی در سال 1379 بصورت یک طرح دای آلل یک طرفه با یکدیگر تلاقی داده شد و در سال 1380 والدین و نتاج در قالب یک طرح بلوکهای کامل تصادفی کشت گردیدند و 7 صفت کمی در آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس حاکی از وجود تفاوتهای ژنتیکی بین ارقام و همچنین ترکیب پذیری عمومی و خصوصی صفات والدین و هیبریدها بود. بدین ترتیب در تلاقی های مورد مطالعه وجود اثرات افزایشی و غیر افزایشی ژن‌ها در کنترل صفات مربوطه محرز گردید.صفت تعداد پنجه در هر بوته تحت کنترل اثرات غالبیت کامل ژن‌ها وصفات ارتفاع بوته و زمان نشاکاری تا 50% خوشه ها تحت کنترل ژنهایی با اثرات غالبیت نسبی بودو قابلیت توارث خصوصی آنها 68/0و 61/0بر آورد گردید. صفات شاخص برداشت، وزن شلتوک هر بوته، طول دوره رشد و زمان نشاءکاری تا رسیدگی کامل دانه‌ها توسط اثرات فوق غالبیت ژن‌ها کنترل می‌شد و سهم اثرات غیرافزایشی بیشتر از سهم اثرات افزایشی بود.